8-O Οξυγόνο

Τα κύτταρα αναπνέουν και τα σίδερα σκουριάζουν 

Υγρό οξυγόνο που βράζει

Με 8 πρωτόνια στον πυρήνα του και ατομικό βάρος 16, το πρώτο στην 16η ομάδα (VIA) των χαλκογόνων, σχηματίζει ένα διατομικό αέριο που είναι άχρωμο και άοσμο.

Υγροποιείται στους -183 °C και έχει ένα απαλό μπλε χρώμα και παραμαγνητικές ιδιότητες δηλαδή έλκεται από τους μαγνήτες.
Είναι το τρίτο σε αφθονία στοιχείο στο σύμπαν (μετά το υδρογόνο και το ήλιον), αποτελεί το 21% της ατμόσφαιρας, το 50% του φλοιού της γης και το 65% του ανθρωπίνου σώματος. Χρησιμοποιείται στην παραγωγή ατσαλιού, πλαστικών, υφασμάτων στην οξυγονοκόληση και την πρόωση των πυραύλων αλλά και στην οξυγονοθεραπεία και υποστήριξη της αναπνοής σε αεροπλάνα, υποβρύχια, διαστημόπλοια και καταδύσεις.

Η λέξη "χαλκογόνο" για την ονομασία της 16ης ομάδας, κέρδισε δημοτικότητα στη Γερμανία κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930, επειδή ο όρος ήταν ανάλογος με το "αλογόνο". Υπονοεί ότι από τα στοιχεία αυτά γεννώνται τα ορυκτά όπου η ελληνική λέξη χαλκός χρησιμοποιείται λανθασμένα για να υποδηλώσει το ορυκτό. Όλο το οξυγόνο ήταν δεσμευμένο στα ορυκτά οξείδια και το νερό όταν πριν από 2,5 δισεκατομμύρια χρόνια κατά την εποχή της μεγάλης οξυγονογένεσης ζωντανά κύτταρα το ελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα.
Στο σημερινό οξειδωτικό περιβάλλον της γης το οξυγόνο χρησιμοποιείται στα μιτοχόνδρια για να παράγει ATP μέσω της οξειδωτικής φωσφορυλίωσης.

C
6H
12O
6 + 6 O
2 → 6 CO
2 + 6 H
2O + 2880 kJ/mol

Όλη η ανθρωπότητα αναπνέει 6 δισεκατομμύρια τόνους οξυγόνο το χρόνο.

Υγρό οξυγόνο, με αχνό μπλέ χρώμα, μεταξύ των δύο
πόλων μαγνήτη λόγω του παραμαγνητισμού του

Αν και το ανακάλυψε πρώτος ο  Καρλ Βίλχελμ Σιήλ (Carl Wilhelm Scheele), στην Ουψάλα το 1771-2, ο Τζόζεφ Πρίστλυ (Joseph Priestley) δημοσίευσε πρώτος την ανακάλυψή του το 1775 και έτσι την πιστώνουμε σ' αυτόν. Το όνομα «οξυγόνο» δόθηκε το 1777 από τον Λαβουαζιέ από τις ελληνικές λέξεις «ὀξύ» + «γεννῶ», γιατί εκείνη την εποχή επικρατούσε η εσφαλμένη ιδέα ότι τα οξέα χρειάζονται οξυγόνο για να πραγματοποιήσουν τις χαρακτηριστικές τους αντιδράσεις.

Η τριατομική αλλοτροπική μορφή του οξυγόνου είναι το όζον Ο₃ που παίζει κρίσιμο ρόλο στην προστασία της ζωής πάνω στη γή από την υπεριώδη ακτινοβολία UV_B. Η χρήση των χλωροφθορανθράκων οδήγησε σε επικίνδυνη μείωση του προστατευτικού στρώματος όζοντος αλλά η επιτυχημένη παγκοσμίως συμμόρφωση στο Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ από το 1987 κατάφερε να αναστείλει την μείωση αυτή.

Πηγές

Από την Wikipedia, the free encyclopedia : Oxygen , Οξυγόνο

και από το : compound chem

Εικόνες

Από την Wikipedia, the free encyclopedia :

By U.S. Air Force photo/Staff Sgt. Jim Araos - http://www.eielson.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/1819/Article/382562/cryogenics-keeps-it-cool-in-the-ice.aspx, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=57048011
By Bob Burk, work supported by the National Science Foundation under grant numbers: 1246120, 1525057, and 1413739 - [1], frame at 4:26, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=57047554

< 7-N Άζωτο-                     Όλος ο Περιοδικός Πίνακας                     9-F Φθόριο >