117-Ts Τενέσιο

Το πιο πρόσφατο στοιχείο που ανακαλύφθηκε 

Ο στόχος μπερκέλιου που χρησιμοποιήθηκε
για τη σύνθεση του τενέσιου (σε διάλυμα)

Το Τενέσιο είναι ένα συνθετικό χημικό στοιχείο με το σύμβολο Ts και ατομικό αριθμό 117, το βαρύτερο της ομάδας των αλογόνων. Είναι το δεύτερο βαρύτερο γνωστό στοιχείο και το προτελευταίο στοιχείο της 7ης περιόδου του περιοδικού πίνακα.

Ανακαλύφθηκε από μια συνεργασία Ρωσίας-ΗΠΑ. Η ανακάλυψη του τενέσιου ανακοινώθηκε επισήμως στη Dubna της Ρωσίας τον Απρίλιο του 2010, γεγονός που το καθιστά το πιο πρόσφατο στοιχείο που ανακαλύφθηκε μέχρι σήμερα (2019).
Το Δεκέμβριο του 2004, η ομάδα του Joint Institute για Πυρηνικές Ερευνες (JINR) στη Dubna της Μόσχας της Ρωσίας πρότεινε ένα κοινό πείραμα με το Εθνικό Εργαστήριο Oak Ridge (ORNL) στο Oak Ridge του Tennessee, στις Ηνωμένες Πολιτείες, για να συνθέσει το στοιχείο 117 -που έχει 117 πρωτόνια στον πυρήνα του. Η πρότασή τους περιελάμβανε τη σύντηξη μπερκέλιου 97Bk και ασβεστίου 20Ca, που θα γινόταν με βομβαρδισμό ενός στόχου μπερκέλιου με πυρήνες ασβεστίου. Αυτό θα ολοκλήρωνε μια σειρά πειραμάτων που πραγματοποιήθηκαν στο JINR για τη σύντηξη στόχων  ακτινίδων με δέσμη ασβεστίου-48, η οποία είχε μέχρι στιγμής παράγει τα νέα στοιχεία 113-116 και 118. Δηλαδή απέμενε μόνο το 117. 
Το ORNL, που τότε ήταν ο μοναδικός παραγωγός του μπερκέλιου στον κόσμο, δεν θα μπορούσε τότε να παράσχει το στοιχείο, καθώς είχε σταματήσει προσωρινά την παραγωγή του και η εκ νέου εκκίνηση θα ήταν υπερβολικά δαπανηρή. Έτσι τα σχέδια για τη σύνθεση του στοιχείου 117 ανεστάλησαν και οι εργασίες στράφηκαν προς την επιβεβαίωση του στοιχείου 118, που είχε παραχθεί νωρίτερα το 2002 με βομβαρδισμό ενός στόχου καλιφόρνιου με ασβέστιο. 
Το απαιτούμενο berkelium-249 είναι ένα παραπροϊόν στην παραγωγή californium-252 και η απόκτηση της απαιτούμενης ποσότητας berkelium ήταν ακόμη πιο δύσκολο έργο απ 'ό, τι η απόκτηση του californium, καθώς και δαπανηρό: θα κόστιζε περίπου 3,5 εκατομμύρια δολάρια και το τα μέρη συμφώνησαν να περιμένουν μια εμπορική τάξη παραγωγής καλιφόρνιου, από την οποία θα μπορούσε να εξαχθεί το berkelium.
Το Νοέμβριο του 2008, το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ, το οποίο είχε επίβλεψη του αντιδραστήρα στο Oak Ridge, επέτρεψε την επιστημονική χρήση του εξαγόμενου berkelium. Η παραγωγή διήρκεσε 250 ημέρες και τελείωσε στα τέλη Δεκεμβρίου 2008, με αποτέλεσμα 22 χιλιοστόγραμμα berkelium, αρκετά για να εκτελεστεί το πείραμα.

Αλυσίδα διάσπασης των ατόμων τενέσιου που παράχθηκαν
στο αρχικό πείραμα. Οι αριθμοί κοντά στα βέλη περιγράφουν
πειραματικές (μαύρες) και θεωρητικές (μπλε) τιμές για τη
διάρκεια ζωής και την ενέργεια κάθε διάσπασης.
Οι χρόνοι ζωής μπορούν να μετατραπούν σε ημιζωές
πολλαπλασιάζοντας με το ln 2.

Οι ρωσικοί τελωνειακοί υπάλληλοι αρνήθηκαν δύο φορές να αφήσουν τον στόχο να εισέλθει στη χώρα λόγω έλλειψης ή ελλιπούς γραφειοκρατίας. Μέσα σε λίγες μερες  ο στόχος μπερκελίου ταξίδεψε πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό πέντε φορές.
Τελικά στις 9 Απριλίου 2010, κυκλοφόρησε επίσημη έκθεση στο περιοδικό Physical Review Letters, όπου τα ισότοπα αναγνωρίστηκαν ως 294(117) και 293(117), τα οποία αποδείχθηκαν ότι έχουν χρόνο ημιζωής της τάξης των δεκάδων ή εκατοντάδων χιλιοστών του δευτερολέπτου.

249
97Bk
 + 48
20Ca
 → ²⁹⁷117* → ²⁹⁴117 + 3 1
0
n
 

(1 event)

249
97Bk
 + 48
20Ca
 → ²⁹⁷117* → ²⁹³117 + 4 1
0
n
 

(5 events)

Τον Δεκέμβριο του 2015, η Κοινή Ομάδα Εργασίας της IUPAC και IUPAP, αναγνώρισε το στοιχείο και έδωσε προτεραιότητα στη Ρωσική- Αμερικανική ομάδα. Τον Ιούνιο του 2016, η IUPAC δημοσίευσε μια δήλωση που δηλώνει ότι οι ομάδες που το ανακάλυψαν είχαν προτείνει το όνομα Τενέσιο σύμφωνα με την πολιτεία Τενεσί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τον Νοέμβριο του 2016, υιοθετήθηκε επίσημα το όνομα "Τενέσιο ".

Το πιο σταθερό ισότοπο του Τενέσιου έχει χρόνο ημιζωής μόλις 51 χιλιοστά του δευτερολέπτου, οπότε γνωρίζουμε ελάχιστα τις ιδιότητές του. 

Πηγές

Από την Wikipedia, the free encyclopedia : Tennessine , Τενέσιο ,     Timeline_of_chemical_element_discoveries
από τη RSC:  www.rsc.org : Tennessine

από το : Compound Chem : Tennessine

Εικόνες

By ORNL, Department of Energy - http://www.sciencemag.org/news/2010/04/finally-element-117-here, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=12125891

By Materialscientist - Redrawn from [1], CC BY 1.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=23856032

< 116Lv                     Όλος ο Περιοδικός Πίνακας                     118Og >