Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2019

91-Pa Πρωτακτίνιο

Σε έλλειψη αλλά χρήσιμο στη γεωχρονολόγηση 


Κρύσταλλος πρωτακτίνιου, που παρασκευάζεται με τη μέθοδο 
van Arkel (μεταφορά χημικών ατμών). Αυτός ο κρύσταλλος
δοκιμάστηκε αργότερα για υπεραγωγιμότητα.
Το στοιχείο 91 στο περιοδικό πινάκα είναι το Πρωτακτίνιο. Είναι ένα σπάνιο και ραδιενεργό στοιχείο που βρίσκει χρήση στη χρονολόγηση των ιζημάτων.


Το πρωτακτίνιο εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 1913 από τον Πολωνοεβραίο φυσικό και πυρηνικό χημικό Κάζιμιρ Φάγιανς και τον φοιτητή του `Οσβαλντ Χέλμουτ Γκέρινγκ (Oswald Helmuth Göhring, 1889-1915;), που το ονόμασαν «brevium» («συντόμιο» θα λέγαμε) λόγω της βραχείας ημιζωής του συγκεκριμένου ισοτόπου που μελετήθηκε, δηλαδή το πρωτακτίνιο-234. Πιο σταθερό ισότοπο του στοιχείου ανακαλύφθηκε το 1918, και ως εκ τούτου το όνομα άλλαξε σε πρωτοακτίνιο (protoactinium) και στη συνέχεια σε πρωτακτίνιο το 1949. Το νέο όνομα σημαίνει «μητρικό του ακτινίου» και οφείλεται στο γεγονός ότι ακτινίου είναι ένα προϊόν της ραδιενεργούς διάσπασης του πρωτακτίνιο.


Αν και το Πρωτακτίνιο βρίσκεται στον περιοδικό πίνακα μεταξύ του ουρανίου και του θορίου, τα οποία και τα δύο έχουν πολυάριθμες εφαρμογές, λόγω της έλλειψης, της υψηλής ραδιενέργειας και της υψηλής τοξικότητας δεν υπάρχουν προς το παρόν χρήσεις για το Πρωτακτίνιο εκτός της επιστημονικής έρευνας.


Για το Πρωτακτίνιο, υπάρχουν μερικά ενδιαφέροντα πράγματα. Το όνομά του σημαίνει «πρόδρομος του ακτινίου», το οποίο οφείλεται στο ότι ένα από τα ραδιενεργά προϊόντα προς το οποίο αποσυντίθεται είναι το ακτινιο. Ελαφρώς πιο ενδιαφέρον είναι η χρήση ενός από τα ισότοπα του, του Πρωτακτίνιυο-231, στη ραδιομετρική χρονολόγηση ιζημάτων ηλικίας μέχρι 175.000 ετών.


Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι, παρά τη σπανιότητά του, πιθανόν να έχετε κάποιο ποσό πρωτακτίνιου στο σπίτι σας. Οι οικιακοί συναγερμοί καπνού χρησιμοποιούν μικρές ποσότητες ραδιενεργού αμερικίου (με ατομικό αριθμό 95, θα φτάσουμε σε αυτό σε λίγες στιγμές) και το Πρωτακτίνιο είναι ένα από τα προϊόντα αποσύνθεσης του αμερικίου. Έτσι, ενώ ποτέ δεν θα μπορείτε να το δείτε, το Πρωτακτίνιο δεν είναι τόσο μακριά όσο ίσως νομίζετε - πολύ ενδιαφέρον.


Το 1961, η Αρχή Ατομικής Ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKAEA) παρήγαγε 127 γραμμάρια καθαρού 99,9% Πρωτακτίνιο -231 με επεξεργασία 60 τόνων αποβλήτων κατόπιν μιας διαδικασίας 12 σταδίων, με κόστος περίπου 500.000 USD. Για πολλά χρόνια, αυτή ήταν η μοναδική σημαντική παραγωγή πρωτακτίνιου στον κόσμο, η οποία παρέχεται σε διάφορα εργαστήρια για επιστημονικές σπουδές.
Πηγές
Από την Wikipedia, the free encyclopedia : Protactinium , Πρωτακτίνιο , 
από τη RSC:  www.rsc.org : Protactinium
Εικόνες
By Source, Fair use, https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=31512484

< 90-Th Θόριο                     Όλος ο Περιοδικός Πίνακας                     92-U Ουράνιο >