Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΊΑ : 17 Δεκεμβρίου

Ο Αμερικανός χημικός Willard F. Libby γεννήθηκε σαν σήμερα το 1908

Μέρος του Μεγάλου Παπύρου του Ησαΐα,
ενός από τους Παπύρους της Νεκράς Θάλασσας

Ανέπτυξε τη ραδιοχρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα και βραβεύτηκε με το Βραβείο Νόμπελ Χημείας το 1960 "για τη μέθοδο που χρησιμοποιεί άνθρακα 14 για τον προσδιορισμό της ηλικίας στην αρχαιολογία, τη γεωλογία, τη γεωφυσική και άλλους κλάδους της επιστήμης".

Πτυχιούχος χημείας του 1927 από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ, απ' όπου έλαβε το διδακτορικό του το 1933, μελέτησε ραδιενεργά στοιχεία και ανέπτυξε ευαίσθητους μετρητές Geiger για τη μέτρηση της ασθενούς φυσικής και τεχνητής ραδιενέργειας. Μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, ο Libby δέχτηκε μια προσφορά από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο για καθηγηγεσία στο Τμήμα Χημείας στο νέο Ινστιτούτο Πυρηνικών Μελετών. Εκεί επέστρεψε στις προπολεμικές μελέτες του στη ραδιενέργεια. Το 1939, ο Serge Korff ανακάλυψε ότι οι κοσμικές ακτίνες δημιουργούν νετρόνια στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Αυτά αλληλεπιδρούν με το άζωτο-14 στον αέρα για να παράγουν άνθρακα-14:
¹n + ¹⁴N → ¹⁴C + ¹p
Ο χρόνος ημιζωής του άνθρακα-14 είναι 5.730 ± 40 έτη. Ο Libby συνειδητοποίησε ότι όταν τα φυτά και τα ζώα πεθαίνουν παύουν να καταναλώνουν φρέσκο άνθρακα-14, δίνοντας έτσι σε κάθε οργανική ένωση ένα ενσωματωμένο πυρηνικό ρολόι. Δημοσίευσε τη θεωρία του το 1946 και την επέκτεινε στη μονογραφία του "Χρονολόγηση με Ραδιενεργό Άνθρακα" το 1955. Επίσης, ανέπτυξε ευαίσθητους ανιχνευτές ακτινοβολίας που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την τεχνική. Οι δοκιμές σε σεκόιες με γνωστές ημερομηνίες από τους δακτυλίους του κορμού τους έδειξαν ότι είναι αξιόπιστες και ακριβείς.

Η τεχνική αυτή έφερε επανάσταση στην αρχαιολογία, την παλαιοντολογία και άλλους κλάδους που ασχολούνται με τα αρχαία αντικείμενα. Το 1960, του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Χημείας "για τη μέθοδο του να χρησιμοποιεί άνθρακα-14 για τον προσδιορισμό της ηλικίας στην αρχαιολογία, τη γεωλογία, τη γεωφυσική και άλλους κλάδους της επιστήμης". Ανακάλυψε επίσης ότι το τρίτιο (υδρογόνο με μαζικό αριθμό 3) θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη χρονολόγηση του νερού και επομένως για το κρασί.

 Το 1947, βρέθηκαν κύλινδροι παπύρων σε σπηλιές κοντά στη Νεκρά Θάλασσα που περιέχουν κείμενα σε εβραϊκά και αραμαϊκά, τα περισσότερα από τα οποία θεωρείται ότι έχουν γραφεί από τους Εσσαίους, μια μικρή εβραϊκή αίρεση. Αυτοί οι κύλινδροι έχουν μεγάλη σημασία στη μελέτη των βιβλικών κειμένων, επειδή πολλές από αυτές αποτελούν την παλαιότερη γνωστή έκδοση των βιβλίων της εβραϊκής βίβλου. Ένα δείγμα από το λινό ύφασμα του περιτυλίγματος ενός από αυτούς τους κυλίνδρους, ο Μεγάλος Πάπυρος του Ησαΐα, συμπεριλήφθηκε σε μια ανάλυση του 1955 από τον Libby, με εκτιμώμενη ηλικία 1.917 ± 200 έτη.

Περιστασιακά, οι τεχνικές ραδιοχρονολόγησης με άνθρακα χρησιμοποιήθηκαν σε δημοφιλή αντικείμενα, όπως για παράδειγμα η Σινδόνη του Τορίνο, ένα κομμάτι από λινό ύφασμα που κάποιοι υποστηρίζουν ότι φέρει μια εικόνα του Ιησού Χριστού μετά τη σταύρωσή του. Τρία ξεχωριστά εργαστήρια χρονολόγησαν δείγματα λινού από τη Σινδόνη το 1988. Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν προέλευση του 14ου αιώνα, δημιουργώντας αμφιβολίες για την αυθεντικότητα της σινδόνης ως φημισμένο λείψανο του 1ου αιώνα.

Από τη: Royal Society of Chemistry (RSC)
Εικόνα: By Photography by Ardon Bar Hama (see [2], author of original document is unknown. - Website of The Israel Museum, Jerusalem: [1]., Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=12200693 

Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΊΑ :  17 Δεκεμβρίου

Η προηγούμενη μέρα                      Όλο το Φθινόπωρο                     Η επόμενη μέρα