Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΊΑ : 17 Μαΐου

Ο Άγγλος αστρονόμος Σερ Τζόζεφ Νόρμαν Λόκυερ γεννήθηκε σαν σήμερα το 1836

Σωλήνας εκκενώσεως με ήλιον διαμορφωμένος
όπως το ατομικό σύμβολο του στοιχείου

Παρατηρώντας ένα φάσμα του ήλιου κατά τη διάρκεια της ηλιακής έκλειψης το 1868, ο Lockyer παρατήρησε μια εμφανή κίτρινη γραμμή, την οποία αναγνώρισε ως ένα άγνωστο ηλιακό στοιχείο. Ονόμασε αυτό το στοιχείο ήλιο (He) σύμφωνα με την ελληνική λέξη για τον ήλιο.

Ο Τζόζεφ Νόρμαν Λόκυερ (Joseph Norman Lockyer, Ράγκμπι Αγγλίας 17 Μαΐου 1836 – Ντέβον 16 Αυγούστου 1920), γνωστός περισσότερο ως Νόρμαν Λόκυερ (Norman Lockyer), υπήρξε επιφανής Άγγλος αστρονόμος. Μαζί με τον Γάλλο επιστήμονα Pierre Janssen, πιστώνεται με την ανακάλυψη του αερίου ηλίου. Επίσης θα τον θυμόμαστε σαν τον ιδρυτή και πρώτο συντάκτη του περιοδικού με την μεγάλη επιρροή του Nature.
Ο Lockyer γεννήθηκε στο Rugby, Warwickshire. Μετά από μια συμβατική
σχολική εκπαίδευση που συμπληρώθηκε με ταξίδια στην Ελβετία και τη Γαλλία, εργάστηκε για μερικά χρόνια ως δημόσιος υπάλληλος στο βρετανικού Υπουργείο πολέμου. Εγκαταστάθηκε στο Wimbledon , Νότιο Λονδίνο, αφού παντρεύτηκε την Winifred James.

Ήταν ένας παθιασμένος ερασιτέχνης αστρονόμος με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον Ήλιο . Το 1885 έγινε ο πρώτος καθηγητής αστρονομικής φυσικής στον κόσμο στο Royal College of Science, South Kensington, που τώρα είναι μέρος του Imperial College. Στο κολέγιο κατασκευάστηκε γι' αυτόν το Παρατηρητήριο Ηλιακής Φυσικής και εδώ μέχρι το 1913  κατευθύνει την έρευνα.

Στη δεκαετία του 1860 ο Lockyer γοητεύτηκε από την ηλεκτρομαγνητική φασματοσκοπία  ως αναλυτικό εργαλείο για τον προσδιορισμό της σύνθεσης των ουράνιων σωμάτων.  Διεξήγαγε την έρευνά του από το νέο του σπίτι στο West Hampstead, με ένα τηλεσκόπιο 6¼ ιντσών που είχε ήδη χρησιμοποιήσει στο Wimbledon.

Το 1868 παρατηρήθηκε μια εμφανής κίτρινη γραμμή σε ένα φάσμα που είχε ληφθεί κοντά στην άκρη του Ήλιου. Με μήκος κύματος περίπου 588 nm, ελαφρώς μικρότερο από τις λεγόμενες γραμμές "D" του νατρίου. η γραμμή δεν μπορούσε να εξηγηθεί ως οφειλόμενη σε οποιοδήποτε υλικό που ήταν γνωστό τότε και έτσι προτάθηκε από τον Lockyer, που την είχε παρατηρήσει από το Λονδίνο, ότι η κίτρινη γραμμή προκλήθηκε από ένα άγνωστο ηλιακό στοιχείο. Ονομάστηκε αυτό το στοιχείο ήλιο μετά την ελληνική λέξη «Ήλιος». Μια παρατήρηση της νέας κίτρινης γραμμής είχε γίνει νωρίτερα από τον Janssen στην ηλιακή έκλειψη της 18ης Αυγούστου 1868 και επειδή τα άρθρα τους έφθασαν στη γαλλική ακαδημία την ίδια μέρα, τόσο ο Janssen όσο και ο Lockyer συνήθως πιστώνονται από κοινου για την ανακάλυψη του ήλιον. Ο Σκωτσέζος χημικός William Ramsay βρήκε το ήλιοε στη γή 27 χρόνια αργότερα. Στο έργο του για την ταυτοποίηση του ήλιον, ο Lockyer συνεργάστηκε με τον γνωστό χημικό Edward Frankland.

Το εξώφυλλο  του τόμου Nature 536, αριθμός 7617
(η έκδοση που περιέχει το πρωτότυπο έγγραφο που
αναγγέλλει την ανακάλυψη του Proxima Centauri b),
χρησιμοποιώντας την εντύπωση ενός καλλιτέχνη για
το Proxima Centauri b που υποδεικνύεται υποθετικά
 ως μια άγονη βραχώδης υπεργή που αρχικά
δημοσιεύθηκε από το αστεροσκοπείο ESO

Για να διευκολύνει τη μετάδοση των ιδεών μεταξύ των επιστημονικών κλάδων, ο Lockyer δημιούργησε το γενικό επιστημονικό περιοδικό Nature το 1869. Παρέμεινε ο συντάκτης του μέχρι λίγο πριν τον θάνατό του.

Ο Lockyer οδήγησε οκτώ αποστολές για να παρατηρήσουν τις ηλιακές εκλείψεις για παράδειγμα το 1870 στη Σικελία , το 1871 στην Ινδία και το 1898 στην Ινδία.

Ο Lockyer είναι από τους πρωτοπόρους της αρχαιοαστρονομίας. Ταξιδεύοντας το 1890 στην Ελλάδα παρατήρησε τον ανατολίτικο προσανατολισμό πολλών ναών, στην Αίγυπτο βρήκε έναν προσανατολισμό των ναών προς το σημείο της ανατολής του ηλίου στο μέσον του καλοκαιριού και προς τον Σείριο. Υποθέτοντας ότι ο προσανατολισμός του Stonehenge είναι στην ανατολή του ηλίου κατά το καλοκαίρι, υπολόγισε ότι η κατασκευή του μνημείου έλαβε χώρα το 1680 π.Χ. Η ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα που έγινε το 1952 έδωσε σαν ημερομηνία το 1800 π.Χ.

Από τη: Royal Society of Chemistry (RSC) και απο τη Wikipedia, the free encyclopedia:   Norman Lockyer
Εικόνα: By Pslawinski, CC BY-SA 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=381567
By ESO/M. Kornmesser (photo displayed on the magazine cover) - https://www.eso.org/public/images/ann16056a/ (photo displayed on the magazine cover), CC BY 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=50998461

Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΊΑ :  17 Μαΐου

Η προηγούμενη μέρα                      Όλη η 'Ανοιξη                      Η επόμενη μέρα