Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2019

35-Br Βρώμιο

Το μόνο υγρό αμέταλλο, περιορίζει τη φωτιά 

Το 35ο στοιχείο είναι το βρώμιο. Στην 17η (VIIA) ομάδα των αλογόνων και στην 4η περίοδο κάτω από το αέριο χλώριο και πάνω από το στερεό ιώδιο.
Ένα από τα δύο μόνα στοιχεία του περιοδικού πίνακα που είναι υγρά σε θερμοκρασία δωματίου, και οι ενώσεις του χρησιμοποιούνται ως επιβραδυντικά φλόγας και σε βαφές.

Το βρώμιο (Br) το ανακαλύπτει πρώτος το 1825 ο Γερμανός χημικός Κάρλ Τζέικομπ Λόβιγκ (Carl Jacob Löwig) που γεννήθηκε 17 Μαρτίου το 1803. Πρόσθεσε χλώριο σε άλατα από το μεταλλικό νερό μιας πηγής στο χωριό του και κατόπιν εκχύλισε το προϊόν με αιθέρα. Έτσι βρήκε μια κόκκινη ουσία.
Ενώ ο Λόβιγκ διερευνούσε αυτή την ουσία, ο Αντουάν Μπαλάρντ (Antoine Balard) δημοσίευσε πρώτος την δική του, ανεξάρτητη από τον Λόβιγκ, ανακάλυψη του βρωμίου.

Πυροσβεστήρας halon
Το βρώμιο με σ.τ. −7.2 °C και σ.ζ. 58.8 °C είναι το μόνο αμέταλλο που είναι υγρό σε θερμοκρασία δωματίου. Είναι ένα πτητικό κόκκινο-καφέ υγρό με ισχυρή, έντονη οσμή. Αυτή η οσμή του προσδίδει το όνομά βρώμιο από την ελληνική λέξη «βρώμο» που σημαίνει «δυσωδία». Το μόνο άλλο στοιχείο που είναι ένα υγρό σε θερμοκρασία δωματίου είναι το μέταλλο,  υδράργυρος.

Ορισμένες βρωμιούχες ενώσεις χρησιμοποιούνται ως επιβραδυντικά φλόγας. Αυτές μπορούν να βρεθούν σε ηλεκτρονικά, πλαστικά, ρούχα και ταπετσαρίες. Το 2011, τα βρωμιούχα επιβραδυντικά φλόγας αντιπροσώπευαν σχεδόν το 20% της συνολικής αγοράς επιβραδυντικών φλόγας, αν και η χρήση τους μειώθηκε σε ορισμένες εφαρμογές λόγω ανησυχιών για την υγεία. Τα οργανοβρωμίδια χρησιμοποιούνται σε πυροσβεστήρες halon που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση πυρκαγιών σε μέρη όπως μουσεία, αεροπλάνα και δεξαμενές.
Ο βρωμιούχος άργυρος είναι ένα χημικό που χρησιμοποιείται στα φωτογραφικά φίλμ.

Το βρώμιο θεωρούνταν επί μακρόν ότι δεν είχε καθόλου ζωτική λειτουργία για τα θηλαστικά, αλλά πρόσφατη έρευνα προτείνει ότι το βρώμιο είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη των ιστών.  Οργανοβρωμιούχες ενώσεις χρειάζονται και παράγονται ενζυματικά από βρωμιούχα ιόντα σε κάποιες «κατώτερες» μορφές ζωής στη θάλασσα, ειδικότερα στην άλγη, και γι' αυτό η στάχτη από φύκια ήταν μια πηγή ανακάλυψης βρωμίου.

Ο Ιουστινιανός Α΄ ντυμένος τον
πορφυρό μανδύα του Αυτοκράτορα
Το βρώμιο βρίσκεται επίσης στα συστατικά της φυσικής βαφής "Πορφύρας" (Πορφυρό της Τύρου, Tyrian violet) που χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα. Είναι εκχύλισμα από θαλάσσια σαλιγκάρια (Haustellum brandaris), που απαιτεί δεκάδες χιλιάδες από αυτά για να παραχθεί μια σημαντική ποσότητα. Έτσι η τιμή της είναι ιδιαίτερα ακριβή και τη καθιστούσε απαγορευτικά ακριβή για όλους, εκτός από εκείνους με υψηλή θέση και δικαιώματα. Με το χρώμα της πορφύρας βάφονταν μεταξύ άλλων ορισμένα ενδύματα βασιλιάδων και αυτοκρατόρων. Το κύριο χημικό του πορφυρού χρώματος είναι το 6,6'-διβρωμοϊντιγκο.

Στη φαρμακολογία, το απλό ανιόν βρωμίου (Br-) έχει επιπτώσεις στο κεντρικό νευρικό σύστημα, και τα βρωμιούχα άλατα ήταν κάποτε σημαντικό ιατρικό ηρεμιστικό, πριν αντικατασταθεί από ανάλογα φάρμακα πιο βραχύβιας δράσης. Χρησιμοποιείται, όμως, ακόμη ως αντιεπιληπτικό.

Το στοιχειακό βρώμιο είναι τοξικό και προκαλεί χημικά εγκαύματα στην ανθρώπινη σάρκα. Το βρώμιο ταξινομείται ως εξαιρετικά επικίνδυνη ουσία στις Ηνωμένες Πολιτείες, και υπόκειται σε αυστηρές απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων από εγκαταστάσεις που παράγουν, αποθηκεύουν, ή το χρησιμοποιούν σε σημαντικές ποσότητες.
Πηγές
Από την Wikipedia, the free encyclopedia : bromine , Βρώμιο , Carl Jacob LöwigAntoine Jérôme Balard , Πορφύρα (χρωστική) , 
από τη RSC:  www.rsc.org : bromine και από τη: Royal Society of Chemistry (RSC)
από το : Compound Chem : bromine
Εικόνες
By  Alchemist-hp (pse-mendelejew.de) - Own work, CC BY-SA 3.0 de, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7271863
By Firetech117 - Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=49267548
Κοινό Κτήμα, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2069094

< 34-Se Σελήνιο                     Όλος ο Περιοδικός Πίνακας                     36-Kr Κρυπτόν >