Τετάρτη 13 Νοεμβρίου 2019

28-Ni Νικέλιο

Τοστιέρες, νομίσματα και σιδηρομαγνητισμός

Πεταλοειδής μαγνήτης

Το νικέλιο είναι το στοιχείο 28 του περιοδικού πίνακα, στην 4η περίοδο και 10η ομάδα (VIIIB). Ένα από τα τέσσερα σιδηρομαγνητικά στοιχεία, βρίσκεται σε πολλά νομίσματα διαφόρων χωρών και επίσης στις θερμαντικές αντιστάσεις του ηλεκτρικού φούρνου και της τοστιέρας.

Το νικέλιο είναι ένα από τα στοιχεία που συναντάς πολύ περισσότερα από όσο φαντάζεσαι. Για αρχή, είναι σχεδόν βέβαιο ότι βρίσκεται στην κουζίνα σας. Εάν έχετε έναν ηλεκτρικό φούρνο ή μια τοστιέρα, οι αντιστάσεις θέρμανσης θα είναι κατασκευασμένες από κράμα Nichrome (Ni+Fe+Cr) γνωστό στα ελληνικά σαν χρωμονικελίνη. Αυτό αποτελείται από περίπου 80% νικέλιο και 20% χρώμιο (το NiCrA) ή από 61% Ni, 15% Cr, 24% Fe το NiCrC. επιλέγεται για την υψηλή ηλεκτρική αντίσταση και επίσης για το γεγονός ότι όταν θερμαίνεται στην επιφάνεια σχηματίζεται ένα στρώμα οξειδίων του χρωμίου, εμποδίζοντας την περαιτέρω οξείδωση του κράματος.

 Στην εικόνα βλέπετε έναν πεταλοειδή μαγνήτη κατασκευασμένο από κράμα alnico που περιέχει 15–26% Ni.

Από τα 118 στοιχεία μόνο 4 είναι σιδηρομαγνητικά σε θερμοκρασία δωματίου Το νικέλιο είναι το ένα από αυτά μαζί με τον σίδηρο, κοβάλτιο και γαδολίνιο στους 20˚C. Τα σιδηρομαγνητικά υλικά, όπως ο σίδηρος, (Ferromagnetism) σχηματίζουν μόνιμους μαγνήτες, ή έλκονται από μαγνήτες. Σε θερμοκρασία μεγαλύτερη από μια χαρακτηριστική τιμή που λέγεται θερμοκρασία Κιουρί (από τον Πιέρ Κιουρί σύζυγο της Μαρίας Κιουρί) τα υλικά χάνουν τον μόνιμο σιδηρομαγνητισμό τους. Η θερμοκρασία Κιουρί σε βαθμούς Κέλβιν είναι: Σίδηρος (Fe) 1043°Κ, Κοβάλτιο (Co) 1400°Κ, Νικέλιο (Ni) 627°Κ, Γαδολίνιο (Gd) 292°Κ, Δυσπρόσιο (Dy) 88°Κ.

Ολλανδικά κέρματα από καθαρό νικέλιο
Τέλος, πολλά από τα νομίσματα πολλών χωρών περιέχουν νικέλιο σε ποικίλες ποσότητες. Κέρματα σχεδόν καθαρού νικελίου χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά το 1881 στην Ελβετία. Το αμερικανικό νόμισμα των πέντε λεπτών (γνωστό ως «νίκελ») είναι 25% νικέλιο και 75% χαλκός. Τα κέρματα που κατασκευάζονται ακόμη με κράματα νικελίου περιλαμβάνουν τα νομίσματα ενός και των δύο ευρώ.

Το νικέλιο μπορεί επίσης να προκαλέσει αλλεργικές δερματικές αντιδράσεις. Ευαισθητοποιημένα άτομα μπορεί να παρουσιάσουν αλλεργία σε επαφή με το δέρμα στο νικέλιο, γνωστή ως δερματίτιδα εξ επαφής. Εξαιρετικά ευαισθητοποιημένα άτομα μπορούν επίσης να αντιδράσουν σε τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε νικέλιο. Το νικέλιο είναι το κορυφαίο αλλεργιογόνο επαφής παγκοσμίως, εν μέρει λόγω της χρήσης του σε κοσμήματα για τρυπημένα αυτιά.

Τα μεγαλύτερα κοιτάσματα νικελίου στη Ευρώπη εκτός της Ρωσίας βρίσκονται στη Φινλανδία και την Ελλάδα.
Πηγές
Από την Wikipedia, the free encyclopedia : Nickel , Νικέλιο , Nichrome  , Θερμοκρασία Κιρί (Κιουρί) , Σιδηρομαγνητισμός 
από τη RSC:  www.rsc.org : nickel
από το : Compound Chem : nickel
Εικόνες
By Eurico Zimbres FGEL/UERJ - the author is owner, CC BY-SA 2.0 br, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=333496
By W. Oelen - http://woelen.homescience.net/science/index.html, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=15359702

< 27-Co Κοβάλτιο                     Όλος ο Περιοδικός Πίνακας                     29-Cu Χαλκός >