Αρχαίο DNA αποκαλύπτει ότι οι Έλληνες έχουν πραγματικά μυθική προέλευση

Από την εποχή του Ομήρου, οι Έλληνες έχουν εξιδανικεύσει τους μυκηναϊκούς "προγόνους" τους σε επικά ποιήματα και κλασικές τραγωδίες όπου δοξάζουν τα κατορθώματα του Οδυσσέα, του Αγαμέμνονα και άλλων ηρώων καθώς κερδίζουν ή χάνουν την συμπάθεια των θεών. Αν και αυτοί οι μυκηναίοι ήταν μυθικά πρόσωπα, μελετητές εξέτασαν αν οι σημερινοί Έλληνες προέρχονται από εκείνους  τους αρχαίους Μυκηναίους, που δημιούργησαν τον διάσημο πολιτισμό που κυριαρχούσε στην ηπειρωτική Ελλάδα και το Αιγαίο από το 1600 π.Χ. έως το 1200 π.Χ. ή αν οι αρχαίοι Μυκηναίοι απλώς εξαφανίστηκαν από την περιοχή.



Το αρχαίο DNA υποδηλώνει ότι οι Έλληνες που ζουν σήμερα είναι πράγματι οι απόγονοι των Μυκηναίων, με μόνο ένα μικρό ποσοστό του DNA τους να προέρχεται από μεταγενέστερες μεταναστεύσεις στην Ελλάδα. Και σύμφωνα με τη μελέτη, οι ίδιοι οι Μυκηναίοι ήταν στενοί συγγενείς με τους Μινωίτες, τον άλλο μεγάλο πολιτισμό που άνθισε στο νησί της Κρήτης από το 2600 π.Χ. έως το 1400 π.Χ. (από το όνομα του μυθικού βασιλιά Μίνωα).

Η Πύλη των Λεόντων, κυρία είσοδος στην Ακρόπολη των Μυκηνών

Το αρχαίο DNA που εξετάστηκε προέρχεται από τα δόντια 19 ανθρώπων, όπου συμπεριλαμβάνονται 10 Μινωίτες από την Κρήτη που χρονολογούνται από το 2900 π.Χ. έως το 1700 π.Χ., τέσσερις Μυκηναίοι από τον αρχαιολογικό χώρο στις Μυκήνες και άλλα νεκροταφεία στην ελληνική επικράτεια που χρονολογούνται από το 1700 π.Χ. έως το 1200 π.Χ. και 5 από άλλους πολιτισμούς της πρώιμης αγροτικής εποχής ή της εποχής του Χαλκού (5400 π.Χ. έως 1340 π.Χ.) στην Ελλάδα και την Τουρκία. Συγκρίνοντας 1,2 εκατομμύρια γράμματα του γενετικού κώδικα σε αυτά τα γονιδιώματα, με εκείνα 334 άλλων αρχαίων ανθρώπων από όλο τον κόσμο και με 30 σύγχρονους Έλληνες, οι ερευνητές μπόρεσαν να βρουν πώς τα άτομα αυτά  συσχετίζονται μεταξύ τους.

Η ερευνητική ομάδα δημοσιεύει σήμερα 2 Αυγ, 2017 στο Nature, ότι οι αρχαίοι Μυκηναίοι και Μινωίτες συνδέονταν πολύ στενά μεταξύ τους και έλαβαν και τα τρία τέταρτα του DNA τους από τους πρώτους Νεολιθικούς αγρότες που ζούσαν στην Ελλάδα και τη νοτιοδυτική Ανατολία, η οποία είναι τώρα μέρος της Τουρκίας. Και οι δύο πολιτισμοί κληρονόμησαν επιπλέον DNA από ανθρώπους από τον ανατολικό Καύκασο, κοντά στο σημερινό Ιράν, γεγονός που υποδηλώνει την πρώιμη μετανάστευση ανθρώπων από την ανατολή, μετά την εγκατάσταση των πρώτων αγροτών στην Ελλάδα, αλλά πριν οι Μυκηναίοι χωρίσουν από τους Μινωίτες.

© Yann Forget / Wikimedia Commons

Οι Μυκηναίοι είχαν μια σημαντική διαφορά: Είχαν κάποιο DNA (4% έως 16%) από βόρειους προγόνους που ήρθαν από την Ανατολική Ευρώπη ή τη Σιβηρία. Αυτό υποδηλώνει ότι ένα δεύτερο κύμα ανθρώπων από τις Ευρασιατικές στέπες ήρθε στην ηπειρωτική Ελλάδα μέσω της Ανατολικής Ευρώπης ή της Αρμενίας, αλλά δεν έφτασε στην Κρήτη, λέει ο Ιωσήφ Λαζαρίδης, γενετιστής πληθυσμού στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, που ηγήθηκε της μελέτης. (Nature (2017) doi:10.1038/nature23310)

Η συνέχεια ανάμεσα στους Μυκηναίους και τους σημερινούς Έλληνες είναι «ιδιαιτέρως εντυπωσιακή δεδομένου ότι το Αιγαίο υπήρξε σταυροδρόμι πολιτισμών για χιλιάδες χρόνια», λέει ο συν-συγγραφέας Γιώργος Σταματογιαννόπουλος του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ. Αυτό υποδηλώνει ότι οι κύριες συνιστώσες των προγόνων των Ελλήνων ήταν ήδη εγκατεστημένοι κατά την εποχή του Χαλκού, αφού η μετανάστευση των πρώτων αγροτών από την Ανατολία έθεσε τα θεμέλεια για τη γενετική σύνθεση των Ελλήνων και, στην πραγματικότητα, των περισσότερων Ευρωπαίων. "Η εξάπλωση των γεωργικών πληθυσμών ήταν η αποφασιστική στιγμή κατά την οποία τέθηκαν τα κυριότερα στοιχεία του DNA του ελληνικού πληθυσμού", λέει ο αρχαιολόγος Colin Renfrew του Πανεπιστημίου του Cambridge στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος δεν συμμετείχε στην εργασία.

Από το άρθρο της Ann Gibbons, Aug. 2, 2017, 1:00 PM στο Science με τίτλο "The Greeks really do have near-mythical origins, ancient DNA reveals"

Εικόνες:
Dancing Minoan woman from a fresco at Knossos, Crete (1600–1450 B.C.E.), By Wolfgang Sauber/Wikimedia Commons

Η Πύλη των Λεόντων: By NikosFF - Έργο αυτού που το ανεβάζει, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=51709134

A Mycenaean woman depicted on a fresco at Mycenae on mainland Greece.: By Yann Forget. This file is not in the public domain. Therefore you are requested to use the following next to the image if you reuse this file: © Yann Forget / Wikimedia Commons, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=36182741