78-Pt Λευκόχρυσος

Αντικαρκινικά φάρμακα και καταλύτες 

Κρύσταλλοι Λευκόχρυσου

Το στοιχείο με ατομικό αριθμό 78 είναι ο λευκόχρυσος. Ο λευκόχρυσος που επίσης λέγεται και πλατίνα (λατινικά: platinum) είναι σπάνιο, βαρύ, πολύ δύστηκτο, αργυρόλευκο, ελατό και όλκιμο μέταλλο με ισχυρή μεταλλική λάμψη και με ατομικό αριθμό 78 και σχετική ατομική μάζα 195,084.

Χρησιμοποιείται σε αντικαρκινικά φάρμακα από το 1978, στην κατασκευή κοσμημάτων και σαν καταλύτης για να επιταχύνει τις χημικές αντιδράσεις στις εξατμίσεις των αυτοκινήτων και αλλού.

Παρόλο που τα φυσικά κράματα του λευκόχρυσου ήταν γνωστά στους Αρχαίους Αιγυπτίους αλλά και στους ιθαγενείς της Νότιας Αμερικής της προ-Κολομβιανής εποχής (Μάγια, Ίνκας), η πρώτη ευρωπαϊκή αναφορά στο μέταλλο αυτό αποδίδεται στον Ιταλό λόγιο και γιατρό Τζούλιους Σήζαρ Σάλιγκερ του 16ου αιώνα, ενώ συστηματική μελέτη ξεκίνησε το 18ο αιώνα. Δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο ποιος ανακάλυψε, απομόνωσε και μελέτησε για πρώτη φορά το λευκόχρυσο. Η επίσημη εκδοχή αναφέρει τον Ισπανό Αντόνιο ντε Ουλλόα και τον Άγγλο Τσαρλς Γουντ.

Το όνομα «λευκόχρυσος», που χρησιμοποιείται μόνο στην Ελλάδα και την Άπω Ανατολή (Κίνα-Ιαπωνία-Κορέα), προέρχεται από τους αλχημιστές του Μεσαίωνα που πίστευαν ότι το μέταλλο ήταν κράμα (το ονόμαζαν αμάλγαμα) χρυσού και ασημιού. Το όνομα «πλατίνα» προέρχεται από τον ισπανικό όρο platina del Pinto που λογοτεχνικά αποδίδεται με τη φράση μικρό ασήμι του ποταμού Πίντο. Από την πλατίνα προέκυψε και το όνομα platinum καθώς και το χημικό σύμβολο Pt. Ο λευκόχρυσος (Pt) (η ελληνική απόδοση / μετάφραση του όρου πλατίνα - platinum) δεν πρέπει να συγχέεται με τον «λευκό χρυσό» (white gold) που είναι κράμα χρυσού (Au) και κάποιου άλλου, λευκού μετάλλου (π.χ. συχνά νικελίου) και χρησιμοποιείται επίσης στην κοσμηματοποιία.

Ο λευκόχρυσος διαλύεται σε ζεστό βασιλικό νερό

Διαλύεται μόνο στο βασιλικό νερό. Δεν προσβάλλεται από τα οξέα και το οξυγόνο, ενώνεται όμως με το χλώριο και σε ειδικές συνθήκες προσβάλλεται από το θείο, το φωσφόρο, τον άνθρακα και τα λιωμένα υδροξείδια νατρίου και καλίου.

Ο λευκόχρυσος θεωρείται ευγενές μέταλλο μαζί με το ρουθήνιο, το ιρίδιο, το παλλάδιο, τον άργυρο, το όσμιο, το ρόδιο και το χρυσό. Για τις συναλλαγές μετράται με την ουγγιά και τίθεται υπό διαπραγμάτευση, όπως και τα άλλα πολύτιμα μέταλλα στις διεθνείς χρηματαγορές. Παρόλο που δεν έχει την «αίγλη» του χρυσού, ούτε τις ίδιες αναφορές σε μύθους και παραδόσεις, η τιμή του μερικές φορές ξεπερνά αυτήν του «βασιλιά των μετάλλων».

Τα φάρμακα με βάση το λευκόχρυσο χορηγούνται σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα για τη θεραπεία πολλών διαφορετικών τύπων καρκίνου. Το πρώτο αντικαρκινικό φάρμακο με βάση την πλατίνα, η cisplatin (σισπλατίνη), εγκρίθηκε στις Η.Π.Α. το 1978. Τα φάρμακα αυτά συνδέονται με τις βάσεις στο DNA, σταματώντας την ανάπτυξη του καρκίνου. 

Πηγές

Από την Wikipedia, the free encyclopedia : platinum , Λευκόχρυσος , 
από τη RSC:  www.rsc.org : platinum

από το : Compound Chem : platinum

Εικόνες

By Periodictableru - Έργο αυτού που το ανεβάζει, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9774375
By Alexander C. Wimmer - Buch "Die chemischen Elemente", SMT, 2011, ISBN: 978-3-200-02434-2, CC BY-SA 3.0 at, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7609556

< 77-Ir Ιρίδιο                     Όλος ο Περιοδικός Πίνακας                     79-Au Χρυσός >