Τα μαχαίρια, τα τσεκούρια και τα κοσμήματα από σπάνιο σίδηρο της εποχής του Χαλκού είναι κυριολεκτικά "έξω απ' αυτόν το κόσμο", σύμφωνα με τα ευρήματα νέας έρευνας που διαπιστώνει ότι οι αρχαίοι τεχνίτες έφτιαξαν αυτά τα μεταλλικά αντικείμενα με σίδηρο από το εξωτερικό διάστημα που ήρθε στη Γη με τους μετεωρίτες.
Η ανακάλυψη ανατρέπει την ιδέα ότι κάποιοι τεχνίτες κατά τη διάρκεια της Εποχής του Χαλκού στην αρχαία Εγγύς Ανατολή γνώριζαν πώς να φτιάχνουν σίδηρο με εκκαμίνευση από ορυχεία της Γης.
Αντ' αυτού, φαίνεται ότι οι μεταλλουργοί της Εποχής του Χαλκού αναζητούσαν μετεωρίτες για να κατασκευάσουν αυτούς τους θησαυρούς, δήλωσε ο Albert Jambon, Γάλλος αρχαιομεταλουργός και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Pierre και Marie Curie στο Παρίσι. [See Photos of King Tut's Dagger & Other Old Iron Objects]
"Ο σίδηρος της Εποχής του Χαλκού είναι μετεωρικός, απαξιώνοντας τις εικασίες για την πρώιμη τήξη κατά την Εποχή του Χαλκού", γράφει ο Jambon στη μελέτη.
Ο Jambon εξέτασε αρχαία σιδερένια στιλέτα, συμπεριλαμβανομένου ενός από τον τάφο του Φαραώ Τουταγχαμών στην Αίγυπτο, σιδερένια τσεκούρια και κομμάτια από σιδερένια κοσμήματα από την αρχαία Εγγύς Ανατολή και την Κίνα με ανίχνευση ακτίνων Χ για να ταυτοποιήσει τα μέταλλα τους. Πέρυσι, μια μελέτη που χρησιμοποίησε φασματοσκοπία φθορισμού ακτίνων Χ (XRF) διαπίστωσε ότι το μαχαίρι του Τουταγχαμωμ κατασκευάστηκε με σίδηρο που περιέχει σχεδόν 11% νικέλιο και ίχνη κοβαλτίου: χαρακτηριστικό του εξωγήινου σιδήρου που βρέθηκε σε πολλούς από τους μετεωρίτες του σιδήρου που έχουν πέσει στη Γη επί δισεκατομμύρια χρόνια.
Οι περισσότεροι από τους μετεωρίτες σιδήρου που συντρίβονται στη Γη κάθε χρόνο πιστεύεται ότι έχουν σχηματιστεί στους μεταλλικούς πυρήνες των μικροπλανητοειδών - μικρά σώματα στον πρωτοπλανητικό δίσκο των συντριμμιών που περιστρέφονταν γύρω από τον ήλιο κατά τα πρώτα στάδια του ηλιακού συστήματος.
Ως αποτέλεσμα, αυτοί οι μετεωρίτες περιέχουν υψηλά επίπεδα νικελίου ή κοβαλτίου. Αντίθετα, ο σίδηρος που εκκαμινεύεται από γήινα μεταλλεία, ο οποίος εξορύσσεται από τον εξωτερικό φλοιό του πλανήτη μας, περιέχει λιγότερο από 1% νικέλιο ή κοβάλτιο, πολύ λιγότερο από τα επίπεδα που βρίσκονται στους πλούσιους σε σίδηρο διαστημικούς βράχους.
Ο Jambon χρησιμοποίησε έναν φορητό αναλυτή XRF για να εξετάσει προσεκτικά άλλα αρχαία σιδερένια αντικείμενα αλλά και μετεωρίτες σιδήρου σε μουσεία, καθώς και σίδηρο σε ιδιωτικές συλλογές στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.
Η έρευνά του έδειξε ότι όλος ο σίδηρος στα αντικείμενα που ελέγθηκαν προήλθε από μετεωρίτες και όχι από γήινη εξόρυξη, είπε στο Live Science σε ένα μύνημα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι οι μετεωρίτες σιδήρου ήταν η μόνη πηγή αυτού του μετάλλου μέχρι την ανακάλυψη του χυτοσιδήρου από γήινο σιδηρομετάλλευμα, πιθανώς στην Ανατολία και τον Καύκασο πριν από περίπου 3.200 χρόνια, δήλωσε ο Τζαμπόν.
Μερικοί αρχαιολόγοι έχουν προτείνει ότι αυτά τα πρώιμα αντικείμενα σιδήρου θα μπορούσαν να έχουν δημιουργηθεί από την "πρόωρη" τήξη σιδηρομεταλλεύματος σχεδόν 2.000 χρόνια πριν η τεχνολογία γίνει ευρέως διαδεδομένη στην πρώιμη εποχή του σιδήρου - ίσως τυχαία ή μέσω πειραματισμού.
Όμως, ο Jambon δήλωσε ότι η έρευνά του δεν βρήκε στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ο χυτοσίδηρος ήταν γνωστός μέχρι την εποχή του Σιδήρου που έφθασε στην Εγγύς Ανατολή, γύρω στο 1200 π.Χ. Ο παλαιότερος γνωστός φούρνος για την τήξη σιδηρομεταλλεύματος, στο Tell Hammeh στην Ιορδανία, χρονολογείται στο 930 π.Χ., σημείωσε. [Φωτογραφίες: Αρχαίο Ταφικό και Μεταλλικό Εργαλείο από το Νότιο Λεύκο]
"Γνωρίζουμε από τα κείμενα ότι κατά την εποχή του Χαλκού, το σίδερο αποτιμάται 10 φορές ακριβότερα από το χρυσό", είπε ο Jambon. "[Αλλά] κατά την πρώιμη εποχή του σιδήρου, η τιμή μειώθηκε δραματικά σε λιγότερο από εκείνη του χαλκού, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο σίδηρος αντικατέστησε τον ορείχαλκο χάλκινο αρκετά γρήγορα."
Η ανάλυσή του έδειξε επίσης ότι το μαχαίρι, το βραχιόλι και το προσκέφαλο του Τουταγχαμώμ έγιναν από το σίδερο τουλάχιστον δύο διαφορετικών μετεωριτών, γεγονός που υποδηλώνει ότι στην αρχαιότητα γινόταν έντονη έρευνα για πολύτιμους μετεωρίτες σιδήρου.
"Για προφανείς λόγους, οι επιμελητές των Μουσείων είναι απρόθυμοι να μεταφέρουν τεχνουργήματα σε ένα ξένο ίδρυμα και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να ταξιδέψουμε», δήλωσε: «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο φορητός αναλυτής XRF άλλαξε τα πράγματα».
Ο Jambon ελπίζει ότι η έρευνά του θα αποτελέσει τη βάση για ένα κυνήγι για τους πρώτους εκκαμινευμένους σιδήρους στη Γη. "Οι πρώτοι-πρώτοι σίδηροι θα αναγνωρίζονται από τη χημική τους σύνθεση, η οποία διαφέρει αισθητά από τον μετεωριτικό σίδηρο", δήλωσε ο Jambon. "Τέτοιες αναλύσεις πρέπει να γίνουν για όλους τους σιδήρους μεταξύ 1300 π.Χ. και 1000 π.Χ."
"[Αυτή η μέθοδος] ανοίγει τη δυνατότητα εντοπισμού του πότε και πού συνέβησαν οι πρώτες πράξεις εκκαμίνευσης, το κατώφλι μιας νέας εποχής", γράφει στη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Δεκεμβρίου του περιοδικού της Αρχαιολογικής Επιστήμης.
Πηγή: LiveScience: King Tut's Dagger Is 'Out of This World' Υπό: Tom Metcalfe, Live Science Contributor | December 18, 2017 06:47am ET
Το στιλέτο σιδήρου που βρέθηκε στον τάφο του Αιγυπτιακού Φαραώ Τουταγχαμών χρονολογείται γύρω στο 1350 π.Χ., περίπου 200 χρόνια πριν από την Εποχή του Σιδήρου.
Credit: Albert Jambon
|
Η ανακάλυψη ανατρέπει την ιδέα ότι κάποιοι τεχνίτες κατά τη διάρκεια της Εποχής του Χαλκού στην αρχαία Εγγύς Ανατολή γνώριζαν πώς να φτιάχνουν σίδηρο με εκκαμίνευση από ορυχεία της Γης.
Αντ' αυτού, φαίνεται ότι οι μεταλλουργοί της Εποχής του Χαλκού αναζητούσαν μετεωρίτες για να κατασκευάσουν αυτούς τους θησαυρούς, δήλωσε ο Albert Jambon, Γάλλος αρχαιομεταλουργός και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Pierre και Marie Curie στο Παρίσι. [See Photos of King Tut's Dagger & Other Old Iron Objects]
"Ο σίδηρος της Εποχής του Χαλκού είναι μετεωρικός, απαξιώνοντας τις εικασίες για την πρώιμη τήξη κατά την Εποχή του Χαλκού", γράφει ο Jambon στη μελέτη.
| Ο φορητός αναλυτής μπορεί να ανιχνεύσει τη χημική σύνθεση αντικειμένων χρησιμοποιώντας μη καταστροφική σάρωση με ακτίνες Χ.
Credit: Albert Jambon
|
Ο αρχαιολόγος Albert Jambon σαρώνει
έναν μετεωρίτη σιδήρου με φορητό
αναλυτή φθορισμού ακτίνων Χ.
Credit: Albert Jambon
|
Ως αποτέλεσμα, αυτοί οι μετεωρίτες περιέχουν υψηλά επίπεδα νικελίου ή κοβαλτίου. Αντίθετα, ο σίδηρος που εκκαμινεύεται από γήινα μεταλλεία, ο οποίος εξορύσσεται από τον εξωτερικό φλοιό του πλανήτη μας, περιέχει λιγότερο από 1% νικέλιο ή κοβάλτιο, πολύ λιγότερο από τα επίπεδα που βρίσκονται στους πλούσιους σε σίδηρο διαστημικούς βράχους.
Ο Jambon χρησιμοποίησε έναν φορητό αναλυτή XRF για να εξετάσει προσεκτικά άλλα αρχαία σιδερένια αντικείμενα αλλά και μετεωρίτες σιδήρου σε μουσεία, καθώς και σίδηρο σε ιδιωτικές συλλογές στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.
Η έρευνά του έδειξε ότι όλος ο σίδηρος στα αντικείμενα που ελέγθηκαν προήλθε από μετεωρίτες και όχι από γήινη εξόρυξη, είπε στο Live Science σε ένα μύνημα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι οι μετεωρίτες σιδήρου ήταν η μόνη πηγή αυτού του μετάλλου μέχρι την ανακάλυψη του χυτοσιδήρου από γήινο σιδηρομετάλλευμα, πιθανώς στην Ανατολία και τον Καύκασο πριν από περίπου 3.200 χρόνια, δήλωσε ο Τζαμπόν.
Αρχαίος σίδηρος
Ο Jambon εξέτασε μερικά από τα αρχαιότερα αντικείμενα σιδήρου που βρέθηκαν ποτέ, συμπεριλαμβανομένων χαντρών από την Gerzeh στην Αίγυπτο, που χρονολογούνται στο 3200 B.C .; ένα τσεκούρι από το Ugarit στις ακτές της βόρειας Συρίας, που χρονολογείται στο 1400 π.Χ. · ένα μαχαίρι από την Alaça Höyük στην Τουρκία, χρονολογούμενο στα 2500 π.Χ. · και τρία σιδερένια αντικείμενα από τον τάφο του Τουταγχαμών, που χρονολογούνται στο 1350 π.Χ. - ένα στιλέτο, ένα βραχιόλι και ένα προσκέφαλο.
Το σιδερένιο τσεκούρι από το Ugarit στην ακτή της βόρειας Συρίας χρονολογείται στο 1500 π.Χ., περίπου 300 χρόνια πριν από την εφεύρεση του χυτοσιδήρου.
Credit: Albert Jambon
|
Μερικοί αρχαιολόγοι έχουν προτείνει ότι αυτά τα πρώιμα αντικείμενα σιδήρου θα μπορούσαν να έχουν δημιουργηθεί από την "πρόωρη" τήξη σιδηρομεταλλεύματος σχεδόν 2.000 χρόνια πριν η τεχνολογία γίνει ευρέως διαδεδομένη στην πρώιμη εποχή του σιδήρου - ίσως τυχαία ή μέσω πειραματισμού.
Όμως, ο Jambon δήλωσε ότι η έρευνά του δεν βρήκε στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ο χυτοσίδηρος ήταν γνωστός μέχρι την εποχή του Σιδήρου που έφθασε στην Εγγύς Ανατολή, γύρω στο 1200 π.Χ. Ο παλαιότερος γνωστός φούρνος για την τήξη σιδηρομεταλλεύματος, στο Tell Hammeh στην Ιορδανία, χρονολογείται στο 930 π.Χ., σημείωσε. [Φωτογραφίες: Αρχαίο Ταφικό και Μεταλλικό Εργαλείο από το Νότιο Λεύκο]
"Γνωρίζουμε από τα κείμενα ότι κατά την εποχή του Χαλκού, το σίδερο αποτιμάται 10 φορές ακριβότερα από το χρυσό", είπε ο Jambon. "[Αλλά] κατά την πρώιμη εποχή του σιδήρου, η τιμή μειώθηκε δραματικά σε λιγότερο από εκείνη του χαλκού, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο σίδηρος αντικατέστησε τον ορείχαλκο χάλκινο αρκετά γρήγορα."
Η ανάλυσή του έδειξε επίσης ότι το μαχαίρι, το βραχιόλι και το προσκέφαλο του Τουταγχαμώμ έγιναν από το σίδερο τουλάχιστον δύο διαφορετικών μετεωριτών, γεγονός που υποδηλώνει ότι στην αρχαιότητα γινόταν έντονη έρευνα για πολύτιμους μετεωρίτες σιδήρου.
Μέταλλο από το διάστημα
Ο Jambon ελπίζει να σαρώσει περισσότερο αρχαίο σίδηρο με φασματομετρία XRF, αλλά η πρόσβαση σε αυτά τα στοιχεία δεν είναι πάντοτε δυνατή, ειδικά σε περιοχές συγκρούσεων όπως η Συρία και το Ιράκ. Ακόμα και η μελέτη αντικειμένων σε μουσεία μπορεί να είναι δύσκολη, είπε.
Αυτό το στιλέτο σιδήρου από την Alaça Höyük στην Τουρκία χρονολογείται στο 2500 π.Χ. - περίπου 1.000 χρόνια πριν επινοήθηκε η τήξη σιδήρου.
Credit: Albert Jambon
|
"Για προφανείς λόγους, οι επιμελητές των Μουσείων είναι απρόθυμοι να μεταφέρουν τεχνουργήματα σε ένα ξένο ίδρυμα και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να ταξιδέψουμε», δήλωσε: «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο φορητός αναλυτής XRF άλλαξε τα πράγματα».
Ο Jambon ελπίζει ότι η έρευνά του θα αποτελέσει τη βάση για ένα κυνήγι για τους πρώτους εκκαμινευμένους σιδήρους στη Γη. "Οι πρώτοι-πρώτοι σίδηροι θα αναγνωρίζονται από τη χημική τους σύνθεση, η οποία διαφέρει αισθητά από τον μετεωριτικό σίδηρο", δήλωσε ο Jambon. "Τέτοιες αναλύσεις πρέπει να γίνουν για όλους τους σιδήρους μεταξύ 1300 π.Χ. και 1000 π.Χ."
"[Αυτή η μέθοδος] ανοίγει τη δυνατότητα εντοπισμού του πότε και πού συνέβησαν οι πρώτες πράξεις εκκαμίνευσης, το κατώφλι μιας νέας εποχής", γράφει στη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Δεκεμβρίου του περιοδικού της Αρχαιολογικής Επιστήμης.
Πηγή: LiveScience: King Tut's Dagger Is 'Out of This World' Υπό: Tom Metcalfe, Live Science Contributor | December 18, 2017 06:47am ET
