Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΊΑ : 07 Νοεμβρίου

Η Μαρία Σαλώμη Σκουοντόφσκα-Κιουρί (Maria Salomea Skłodowska-Curie) γεννήθηκε στη Βαρσοβία σαν σήμερα το 1867, πριν 152 χρόνια.

1903 Πορτρέτο βραβείου Νόμπελ

Ήταν Πολωνή φυσικός, χημικός και καθηγήτρια. Σε συνεργασία με τον σύζυγό της, Πιερ Κιουρί, ανακάλυψε το ράδιο και μελέτησε τα φαινόμενα της ραδιενέργειας. Ανακάλυψε επίσης το πολώνιο και υπήρξε η πρώτη γυναίκα που έγινε Καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης, ενώ τιμήθηκε δυο φορές με το Βραβείο Νόμπελ μία για τη Φυσική και μία για τη Χημεία . 'Ηταν η πιο φημισμένη γυναίκα επιστήμων της εποχής της, ήταν γνωστή επίσης και ως Μαντάμ Κιουρί.

Ο πατέρας της, Βουαντίσουαφ Σκουοντόφσκι (Władysław Skłodowski), ήταν καθηγητής φυσικής και μαθηματικών και υποδιευθυντής σε Λύκειο θηλέων της Βαρσοβίας ενώ η μητέρα της, Μαρία, η οποία ανήκε σε αριστοκρατική οικογένεια χωρίς όμως οικονομική άνεση, ήταν καθηγήτρια σε σχολή της ίδιας πόλης.

Το 1891, σε ηλικία 24 ετών, μετακόμισε στο σπίτι τής μεγαλύτερης αδελφής της, Μπρονισουάβα, στο Παρίσι για να παρακολουθήσει μαθήματα στη σχολή Θετικών επιστημών του πανεπιστημίου της Σορβόνης. Η καθημερινή της ζωή περιελάμβανε διάβασμα και λίγες ώρες ύπνου, ενώ απέφευγε να κάνει παρέα με Γάλλους και διατηρούσε επαφές μόνο με λιγοστούς Πολωνούς φοιτητές και επιστήμονες. Τελικά η Μαρία Σκουοντόφσκα αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο της Σορβόνης με τα πτυχία των μαθηματικών, της χημείας και της φυσικής.

Η Μαρία Σκουοντόφσκα συνάντησε για πρώτη φορά τον Πιέρ (Πέτρο) Κιουρί τον Φεβρουάριο του 1894. Τον Μάιο του 1894 ο Πιέρ έκανε πρόταση γάμου στη Μαρία Σκουοντόφσκα, και εκείνη απάντησε αρνητικά, αλλα τελικά, μετά από ένα χρόνο, η Μαρία αποδέχθηκε την πρόταση του Πέτρου και παντρεύτηκαν με πολιτικό γάμο στο δημαρχείο του Παρισιού. Στον γάμο δεν είχαν καν δαχτυλίδια επειδή ο Πιέρ Κιουρί δήλωνε άθεος. Ο μήνας του μέλιτος που ακολούθησε ήταν μάλλον ασυνήθιστος αφού πραγματοποίησαν τον γύρο της Γαλλίας με ποδήλατα.

Το γυαλί ουρανίου λάμπει κάτω από το υπεριώδες φως
CC BY-SA 2.5, Credit wikipedia 

Από το 1891 η Μαρία μελετούσε τις εργασίες του Μπεκερέλ με κύριο θέμα τις ακτινοβολίες που εξέπεμπαν τα άλατα του ουρανίου. Για την πρόοδο των ερευνών της το πανεπιστήμιο της Σορβόνης της παραχώρησε μια υπόγεια αποθήκη με στοιχειώδη εξοπλισμό. Εκεί απέδειξε ότι η εκπομπή των ακτίνων ήταν μια ιδιότητα των ατόμων του ουρανίου. Επίσης διαπίστωσε ότι εκτός από το ουράνιο, κάποιες ενώσεις του στοιχείου του θορίου εξέπεμπαν επίσης ακτινοβολία και πρότεινε την αλλαγή του ονόματος από «ακτίνες ουρανίου» σε «ραδιενέργεια», η οποία περιγράφει γενικά την ιδιότητα της εκπομπής ακτινοβολιών. Η πιο σημαντική όμως παρατήρηση ήταν ότι μερικά ορυκτά ουρανίου παρουσίαζαν πολύ πιο ισχυρή ραδιενέργεια από το ουράνιο.

Στις 18 Ιουλίου του 1898 οι Κιουρί ανακοινώνουν στην επιστημονική κοινότητα την ανακάλυψη ενός νέου στοιχείου, του πολωνίου, που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν της πατρίδας της Μαρίας Κιουρί. Στις 26 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους αναγγέλλεται από το ζεύγος Κιουρί η ανακάλυψη του ραδίου.

Η Κιουρί σε όχημα κινητών ακτίνων Χ
By Unknown - Eve Curie: Madame Curie. S. 329,
Public Domain,

Εντύπωση προκαλεί ότι δεν κατοχύρωσαν εμπορικά τις μεθόδους τους για την απομόνωση των στοιχείων, επειδή δεν συμβάδιζε με το επιστημονικό πνεύμα. Οι Κιουρί ανακάλυψαν ότι η ακτινοβολία του ραδίου κατέστρεφε τους καρκινικούς όγκους (Ραδιοθεραπεία). Η μέθοδος της ραδιοθεραπείας τελειοποιήθηκε το 1906 από τη Μαρία Κιουρί, όταν υπολόγισε τις σωστές δόσεις για θεραπεία με ράδιο.

Το 1903 η Μαρία Κιουρί έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Σορβόνης με βαθμό Άριστα. Τον ίδιο χρόνο το ζεύγος Κιουρί βραβεύθηκε με το Νομπέλ Φυσικής, το οποίο μοιράστηκαν με τον Ανρί Μπεκερέλ. Το 1911 βραβεύθηκε με το Νομπέλ Χημείας από τη Σουηδική Ακαδημία Επιστημών, παρ' όλο που λίγους μήνες νωρίτερα η Ακαδημία Επιστημών της Γαλλίας είχε αρνηθεί να τη δεχτεί ως μέλος της. Είναι η πρώτη γυναίκα που κέρδισε βραβείο Νόμπελ, ο πρώτος άνθρωπος που κέρδισε δύο βραβεία Νόμπελ και ο μοναδικός άνθρωπος μέχρι σήμερα που έχει βραβεία Νόμπελ σε διαφορετικές επιστήμες.

Επίσης:

Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΊΑ : 07 Νοεμβρίου το 1888 γεννήθηκε ο Ινδός φυσικός Chandrasekhara V. Raman 

Διάγραμμα ενεργειακών επιπέδων που δείχνει τις
καταστάσεις που εμπλέκονται στην ακτινοβολία Raman.

Του απονεμήθηκε το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1930 για το έργο του σχετικά με τη σκέδαση του φωτός και την ανακάλυψη του φαινομένου Raman. Αυτό το φαινόμενο είναι η αλλαγή στο μήκος κύματος του φωτός όταν μια δέσμη φωτός εκπέμπεται από μόρια. Η φασματοσκοπία Raman έχει γίνει από τότε ένα βασικό εργαλείο για τον χημικό χαρακτηρισμό.

Του απονεμήθηκε ο τίτλος του ιππότη, και μετάλλια και τιμητικά διδακτορικά από διάφορα πανεπιστήμια. Ο Raman ήταν σίγουρος οτι θα πάρει το βραβείο Νόμπελ στη Φυσική, αλλά απογοητεύθηκε όταν το βραβείο Νόμπελ πήγε στον Owen Richardson το 1928 και στον Louis de Broglie το 1929. Ήταν τόσο σίγουρος ότι θα κερδίσει το βραβείο το 1930 που έκλεισε εισιτήρια τον Ιούλιο, παρόλο που τα βραβεία  ανακοινώνονται τον Νοέμβριο και κοίταζε την εφημερίδα κάθε ημέρας για την ανακοίνωση του βραβείου και την πετούσε αν δεν είχε νέα. Τελικά κέρδισε το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής του 1930 "για το έργο του σχετικά με τη σκέδαση του φωτός και για την ανακάλυψη του φαινομένου Raman". Ήταν η πρώτη ασιατική και η πρώτη μη λευκή υποψηφιότητα που έλαβε βραβείο Νόμπελ στις επιστήμες.

Από τη: Wikipedia και την Βικιπαίδεια
Εικόνα: By Nobel foundation - http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1903/marie-curie-bio.html, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=6200096

Από τη: Royal Society of Chemistry (RSC)

Εικόνα: By Moxfyre, based on work of User:Pavlina2.0 - vectorization of File:Raman energy levels.jpg, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7845122

Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΊΑ :  07 Νοεμβρίου

Η προηγούμενη μέρα                      Όλο το Φθινόπωρο                     Η επόμενη μέρα