77-Ir Ιρίδιο

Πυξίδες, μπουζί αυτοκινήτων και εξαφάνιση δεινοσαύρων 

Μύτη πένας από κράμα ιριδίου

Το στοιχείο 77 στο Περιοδικό Πίνακα είναι το ιρίδιο. Αν και είναι ένα από τα σπανιότερα στοιχεία του φλοιού της Γης, με ετήσια παραγωγή και κατανάλωση μόνο τρεις τόνους, παρουσιάζει ως μέταλλο εξαιρετικό ενδιαφέρον εξαιτίας των μηχανικών ιδιοτήτων του. Το ιρίδιο χρησιμοποιείται σε πένες γραφής, πυξίδες και μπουζί, και παρέχει μια άποψη για το τι εξάλειψε τους δεινόσαυρους. 

Είδαμε για το προηγούμενο στοιχείο μας, το όσμιο, πως κράματα με όσμιο και ιρίδιο χρησιμοποιούνται συχνά στις μύτες της πένας γραφής. Αυτά τα κράματα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε σημεία όπου εφάπτεται ο άξονας περιστροφής της πυξίδας λόγω της αντοχής τους στη διάβρωση. 

Το ιρίδιο έχει υψηλό σημείο τήξης και χαμηλή δραστικότητα. Για τους λόγους αυτούς, χρησιμοποιείται σε μπουζί στις μηχανές εσωτερικής καύσης, ιδιαίτερα στην αεροπορία - αν και μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε αυτοκίνητα. 

Εμφανίσεις «ορίου Κ-Τ» στο Γουάιομινγκ των ΗΠΑ.
Το ενδιάμεσο (ανοιχτόχρωμο) αργιλικό στρώμα περιέχει
1000 φορές περισσότερο ιρίδιο από τα υπερκείμενα
και υποκείμενα γεωλογικά στρώματα

Το ιρίδιο παρέχει επίσης μια ιδέα για το τι εξάλειψε τους δεινοσαύρους πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια. Αν και το ιρίδιο είναι σχετικά σπάνιο στο φλοιό της Γης, ένα λεπτό, παγκόσμιο στρώμα άργιλου πλούσιου σε ιριδίο που αντιστοιχεί σε 66 εκατομμύρια χρόνια πριν, υποδηλώνει την πρόσκρουση ενός αστεροειδούς. Αυτό το στρώμα ονομάζεται "όριο Κ-Τ" και σηματοδοτεί το πέρασμα από την Κρητιδική (Κ) περίοδο του Μεσοζωικού Αιώνα (εποχή των ερπετών) στην Τριτογενή (Τ) γεωλογική περίοδο του Καινοζωικού Αιώνα (εποχή των θηλαστικών).  Η αιτία είναι ότι το ιρίδιο είναι πολύ πιο άφθονο σε μετεωρίτες και αστεροειδείς από ότι στη Γη και όταν έγινε η πρόσκρουση κονιοκορτοποιήθηκε και το νέφος αυτό της σκόνης κάλυψε όλη τη γη. Η υπόθεση της πρόσκρουσης του αστεροειδούς θεωρείται από πολλούς επιστήμονες ως η αιτία της εξαφάνισης των δεινοσαύρων. 

Πηγές

Από την Wikipedia, the free encyclopedia : iridium , Ιρίδιο , 
από τη RSC:  www.rsc.org : iridium

από το : Compound Chem : iridium

Εικόνες

By Ben FrantzDale - Έργο αυτού που το ανεβάζει, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=258741
By Zimbres - Attribute it to Eurico Zimbres - Έργο αυτού που το ανεβάζει, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7806733

< 76-Os Όσμιο                     Όλος ο Περιοδικός Πίνακας                     78-Pt Λευκόχρυσος >