30-Zn Ψευδάργυρος

Γαλβανισμός στα μέταλλα και παστίλιες για το κρύωμα

Βολταϊκή στήλη που εμφανίζεται στο Tempio
Voltiano (ο Ναός του Volta) κοντά στο σπίτι
του Volta στο Κόμο της Ιταλίας
Αποτελείται από δίσκους χαλκού και ψευδαργύρου
τοποθετημένες εναλλάξ. Οι δίσκοι χαλκού και
ψευδαργύρου διαχωρίστηκαν από χαρτόνι ή τσόχα
διαποτισμένα σε αλμυρό νερό (τον ηλεκτρολύτη).

Το στοιχείο 30 είναι ο ψευδάργυρος, που οι παλιότεροι τον έλεγαν τσίγκο από το γερμανικό zink, τσινκ (αγγλικά zinc, ιταλικά zinco). Ταξινομείται στη 12η (IIB) ομάδα του Περιοδικού Πίνακα στα στοιχεία μεταπτώσεως (d τομέας). Έχει συμπληρωμένη τη d  υποστοιβάδα και 2 ηλεκτρόνια στη 4s, όπως το Mg και το Ca της ΙΙΑ ομάδας, και γι' αυτό ο συνηθισμένος αριθμός οξείδωσης είναι +2. Συνήθως χρησιμοποιείται για γαλβανισμό άλλων μετάλλων, βρίσκεται στα αυτοκίνητα και τα φώτα του δρόμου. Οι ενώσεις του χρησιμοποιούνται σε αντηλιακά, καλλυντικά και φάρμακα.

Το 1780, ο Λουίτζι Γαλβάνι (Luigi Galvani) ανακάλυψε ότι όταν χαλκός και ψευδάργυρος έρχονται σε επαφή και έπειτα και τα δύο αγγίζουν την ίδια στιγμή σε δύο διαφορετικά μέρη ενός μυός στο ποδι ενός βάτραχου, για να κλείσει το κύκλωμα, το πόδι του βάτραχου συσπάται. Ονόμασε εσφαλμένα το φαινόμενο ως "ηλεκτρική ενέργεια των ζώων". Ένα χρόνο μετά τη δημοσίευση του έργου του Galvani (1790), ο Αλεσσάντρο Βόλτα (Alessandro Volta) έδειξε ότι ο βάτραχος δεν ήταν απαραίτητος, αντίθετα χρησιμοποιούσε έναν άλλο ανιχνευτή και ένα εμποτισμένο με άλμη χαρτί (ως ηλεκτρολύτη).

Η επίστρωση σιδήρου ή χάλυβα σε μια λεπτή επίστρωση ψευδαργύρου ονομάζεται γαλβανισμός. Αυτή η επίστρωση εμποδίζει την οξείδωση με έναν παθητικό τρόπο καθώς αυτή είναι  εκείνη που θα πρέπει να διαβρωθεί πρώτα πριν προχωρήσει η οξείδωση πιο βαθιά. Ο γαλβανισμένος χάλυβας χρησιμοποιείται σε σασί αυτοκινήτων και φωτιστικά των δρόμων. 

Οι ενώσεις ψευδαργύρου απαντώνται συχνά στα καλλυντικά. Το οξείδιο του ψευδαργύρου χρησιμοποιείται στα αντηλιακά με παρόμοιο τρόπο με το διοξείδιο του τιτανίου. Τα μικρά νανοσωματίδια οξείδιου του ψευδαργύρου απορροφούν και διασκορπίζουν υπεριώδη ακτινοβολία από τον ήλιο, παρέχοντας προστασία από το ηλιακό έγκαυμα. Το οξείδιο του ψευδαργύρου χρησιμοποιείται ευρέως για τη θεραπεία μιας ποικιλίας δερματικών παθήσεων, όπως δερματίτιδα, κνησμός λόγω εκζέματος, εξάνθημα της πάνας, δηλαδή όταν τα μωρά συγκαίονται, και ακμή. 

Περσική έκδοση του Κανόνα της Ιατρικής στο μαυσωλείο του Αβικένα. Η αλοιφή με οξείδιο του ψευδαργύρου αναφέρεται επίσης από τον Έλληνα  γιατρό Διοσκουρίδη (1ος αιώνας μ.Χ.). Ο Γαληνός της Περγάμου (129-199 μχ)
 πρότεινε τη θεραπεία των ελκών του καρκίνου με οξείδιο του ψευδαργύρου όπως και ο Αβικένας  (980-1037μχ) στο The Canon of Medicine.

Στην ιατρική, η έρευνα έδειξε ότι οι παστίλιες οξικού ψευδαργύρου μπορούν να συντομεύσουν τη διάρκεια του κρυώματος κατά 40%. Ωστόσο, υπάρχουν και μερικές δευτερεύουσες επιπτώσεις που είναι πιθανές με τη χρήση του για κρυολογήματα, συμπεριλαμβανομένης της ναυτίας και της δυσάρεστης γεύσης. Επιπλέον, παρόλο που έχουν διεξαχθεί αρκετές δοκιμές για την επιβεβαίωση αυτών των ευρημάτων, εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη δοκιμών μεγάλης κλίμακας για περαιτέρω διερεύνηση της αποτελεσματικότητας.

Πηγές

Από την Wikipedia, the free encyclopedia : Zinc , Ψευδάργυρος , Voltaic_pile , Galvanic_cell  ,   The_Canon_of_Medicine 
από τη RSC:  www.rsc.org : zinc

από το : Compound Chem : zinc
και από την εργασία της μαθήτριας: Κωνσταντίνα Δ. "Ζ=30-ΨΕΥΔΑΡΓΥΡΟΣ-Zn"

Εικόνες

By By I, GuidoB, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2249821
By Coffeetalkh - Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=11906621

< 29-Cu Χαλκός                     Όλος ο Περιοδικός Πίνακας                     31-Ga Γάλλιο >