Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΊΑ : 19 Ιανουαρίου

Ο Σκωτσέζος χημικός Τζέιμς Ντιούαρ παρήγαγε στερεό αέρα στο βασιλικό ίδρυμα σαν σήμερα το 1894

Ο Ντιούαρ στο εργαστήριο

Η εργασία του Dewar πάνω στα ψυκτικά αέρια αποτέλεσε το θεμέλιο του πεδίου της κρυογονικής. Ήταν ο πρώτος που παράγει υγρό και στερεό υδρογόνο (H2), και ο πρώτος που δείχνει ότι το υγρό οξυγόνο (Ο2) είναι μαγνητικό.

• Μέχρι το 1845, ο Michael Faraday είχε καταφέρει να υγροποιήσει τα περισσότερα αέρια που ήταν τότε γνωστά. Ωστόσο, έξι αέρια αντιστέκονταν σε κάθε απόπειρα ρευστοποίησης  και ήταν τότε γνωστά ως "μόνιμα αέρια". Ήταν τα οξυγόνο,  υδρογόνο,   άζωτο,   μονοξείδιο του άνθρακα , μεθάνιο και οξείδιο του αζώτου .
• Το 1877, ο Louis Paul Cailletet στη Γαλλία και ο Raoul Pictet στην Ελβετία κατάφεραν να παράγουν τα πρώτα σταγονίδια υγρού αέρα.
• Η πρώτη μετρήσιμη ποσότητα υγρού οξυγόνου παρήχθη από τους πολωνούς καθηγητές Zygmunt Wroblewski και Karol Olszewski ( Πανεπιστήμιο Jagiellonian στην Κρακοβία) στις 5 Απριλίου 1883.

Το 1878 ο Ντιούαρ Sir James Dewar FRS FRSE (20 Σεπτεμβρίου 1842 - 27 Μαρτίου 1923) αφιέρωσε μια βραδινή διάλεξη την Παρασκευή το βράδυ στο Βασιλικό Ίδρυμα στο πρόσφατο έργο του Louis Paul Cailletet και του Raoul Pictet και εξέθεσε για πρώτη φορά στη Μεγάλη Βρετανία τη λειτουργία της συσκευής Cailletet. Έξι χρόνια  αργότερα το 1884, και πάλι στο Βασιλικό Ίδρυμα, περιέγραψε τις έρευνες του Zygmunt Florenty Wroblewski και Karol Olszewski, και παρουσίασε για πρώτη φορά στο κοινό την υγροποίηση του οξυγόνου και του αέρα. Λίγο αργότερα, έφτιαξε μια μηχανή από την οποία το υγροποιημένο αέριο θα μπορούσε να διοχετευθεί μέσω μιας βαλβίδας για χρήση ως ψυκτικό μέσο, ​​πριν χρησιμοποιήσει το υγρό οξυγόνο σε ερευνητικές εργασίες που σχετίζονται με μετεωρίτες. περίπου τον ίδιο χρόνο, έφτιαξε επίσης οξυγόνο σε στερεά κατάσταση.

Φιάλη κενού James Dewar στο μουσείο του Βασιλικού Ινστιτούτου

Μέχρι το 1891 είχε σχεδιάσει και κατασκευάσει στο Royal Institution μηχανήματα που παρήγαγαν υγρό οξυγόνο σε βιομηχανικές ποσότητες και προς το τέλος του έτους έδειξε ότι τόσο το υγρό οξυγόνο όσο και το υγρό όζον προσελκύονται έντονα από έναν μαγνήτη.

Περίπου το 1892, είχε την ιδέα για χρήση δοχείων με διπλά τοιχώματα για την αποθήκευση υγρών αερίων - τη φιάλη Dewar (γνωστή και ως Thermos ή φιάλη κενού) - την εφεύρεση για την οποία έγινε διάσημος. Η φιάλη κενού ήταν τόσο αποτελεσματική για τη διατήρηση της θερμότητας εκτός, που διαπιστώθηκε ότι είναι δυνατόν να διατηρηθούν τα υγρά για σχετικά μεγάλα χρονικά διαστήματα, κάνοντας δυνατή την εξέταση των οπτικών τους ιδιοτήτων.

Έπειτα πειραματίστηκε με υδρογόνο υψηλής πίεσης με το οποίο επιτεύχθηκαν χαμηλές θερμοκρασίες μέσω του φαινομένου Joule-Thomson και τα επιτυχημένα αποτελέσματα που απέκτησε τον οδήγησαν να κατασκευάσει στο Royal Institution μια μεγάλη ψυκτική μηχανή ψύξης μέσω εκτόνωσης. Χρησιμοποιώντας αυτό το μηχάνημα το 1898, το υγρό υδρογόνο συλλέχθηκε για πρώτη φορά, και ακολούθησε η παραγωγή στερεού υδρογόνου μετά το 1899. Προσπάθησε να υγροποιήσει το τελευταίο εναπομένον αέριο, το ήλιο, το οποίο συμπυκνώνεται σε υγρό στους -268,9 ° C, αλλά λόγω πολλών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης έλειψης ηλίου, ο Dewar ξεπεράστηκε από τον Heike Kamerlingh Onnes τον πρώτο που παρήγαγε υγρό ήλιο, το 1908. Ο Onnes θα λάβει αργότερα το βραβείο Νόμπελ στη Φυσική για την έρευνά του για τις ιδιότητες της ύλης σε χαμηλές θερμοκρασίες - ο Dewar είχε αναφερθεί αρκετές φορές, αλλά ποτέ δεν κατάφερε να κερδίσει το βραβείο Νόμπελ.

Από τη: Royal Society of Chemistry (RSC)
Εικόνα: By Thomas Thorpe - Page 98 of History of Chemistry (book), Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3492753

Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΊΑ :  19 Ιανουαρίου

Η προηγούμενη μέρα                      Όλος ο Χειμώνας                     Η επόμενη μέρα