84-Po Πολώνιο

Δηλητηρίαση από ακτινοβολία και το τζιπάκι στο φεγγάρι 

Μια λεπτή μεμβράνη από πολώνιο σε δίσκο από ανοξείδωτο
χάλυβα, μορφή η οποία πωλείται ως πηγή σωματιδίων
άλφα για επιστημονική χρήση.

Το στοιχείο 84 στον περιοδικό πίνακα είναι το πολώνιο. Είναι ένα εξαιρετικά ραδιενεργό στοιχείο το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί ως πηγή θερμότητας για διαστημικά ταξίδια και εξερεύνηση του διαστήματος. Ήταν επίσης το κέντρο της προσοχής σε μια δηλητηρίαση υψηλής δημοσιότητας κάποια χρόνια πριν.

Το πολώνιο είναι ένα πολύ σπάνιο στοιχείο στη φύση λόγω του μικρού χρόνου ημίσειας ζωής όλων των ισοτόπων του. έτσι το πολώνιο  μπορεί να βρεθεί σε μεταλλεύματα ουρανίου σε περίπου 0,1 mg ανά μετρικό τόνο (1 μέρος στα 10¹⁰). Οι ποσότητες στο φλοιό της Γης δεν είναι επιβλαβείς. Το πολώνιο έχει βρεθεί στον καπνό του τσιγάρου όταν καπνίζουμε φύλλα καπνού που έχουν καλλιεργηθεί με φωσφορικά λιπάσματα.

Τα μεταλλεύματα ουρανίου περιέχουν μικρά ίχνη πολωνίου σε ποσοστό λίγων ppb (μερών ανά δισεκατομμύριο). Παρόλα αυτά, το 1898 η Μαρία Κιουρί και ο σύζυγός της, Πιέρ Κιουρί, εξήγαγαν μια μικρή ποσότητα από τον πισσουρανίτη (οξείδιο του ουρανίου, U3O8) μετά από μήνες σκληρής δουλειάς. Η ύπαρξη αυτού του στοιχείου είχε προβλεφθεί από τον Μεντελέγιεφ ο οποίος μπορούσε να δει από τον περιοδικό του πίνακα ότι ίσως να υπήρχε το στοιχείο μετά το βισμούθιο και προέβλεπε ότι θα είχε ατομικό βάρος 212. Οι Κιουρί  είχαν εξάγει το ισότοπο πολώνιο -209 και που έχει χρόνο ημισείας ζωής 103 ετών. 

Η Μαρία και ο σύζυγός της Πιέρ Κιουρί.
Εδώ πειραματίζονται με ραδιο, σε ένα σκίτσο
του André Castaignecaption

Έτσι το πολώνιο ανακαλύφθηκε από τη Μαρία Κιουρί, η οποία το ονόμασε έτσι από το όνομα της πατρίδας της, Πολωνία. Η Κιουρί διεξήγαγε την έρευνά της σε μια εποχή που οι κίνδυνοι της ακτινοβολίας δεν ήταν ακόμη πλήρως κατανοητοί - και τα στοιχεία που ερεύνησε ήταν σημαντικά ραδιενεργά. Σήμερα, τα σημειωματάρια των εργαστηρίων της είναι ακόμα ραδιενεργά (σε μεγάλο βαθμό από το ράδιο, το άλλο στοιχείο που επίσης ανακάλυψε).

Η ραδιενέργεια του πολωνίου έχει φανεί να εμπλέκεται σε ορισμένες δηλητηριάσεις. Η πιο γνωστή από αυτές είναι εκείνη του Αλεξάντρ Λιτβινένκο. Ενός πράκτορα της KGB που εξωμότησε στο Ηνωμένο Βασίλειο, και δηλητηριάστηκε το 2006 με το πολώνιο-210. Ασυνήθιστα υψηλές συγκεντρώσεις 210Po ανιχνεύθηκαν τον Ιούλιο του 2012 σε ρούχα και προσωπικά αντικείμενα του παλαιστινιακού ηγέτη Γιασέρ Αραφάτ (Yasser Arafat), ενός μεγάλου καπνιστή, ο οποίος πέθανε στις 11 Νοεμβρίου 2004 με αβέβαιες αιτίες. Μετά από εκταφή και ανάλυση δεν επιβεβαιώθηκε αν πρόκειται για δολοφονική πράξη με πολώνιο.

Το Lunokhod 1 που προσεληνώθηκε ομαλά στη Σελήνη
 στη "Θάλασσα των βροχών" τον Νοέμβριο του 1970
που χρησιμοποιούν ²¹⁰Po για να διατηρούν τα εσωτερικά
τους στοιχεία ζεστά κατά τη διάρκεια των
σεληνιακών νυκτερινών περιόδων

Το πολώνιο είναι τόσο έντονα ραδιενεργό που έχει χρησιμοποιηθεί ως πηγή θερμότητας σε σεληνιακά οχήματα και δορυφόρους. Χρησιμοποιήθηκε σε δύο οχήματα της Σοβιετικής Ένωσης, τα Lunokhod 1 και 2.

Πριν από την εμφάνιση των πυρηνικών αντιδραστήρων, η μόνη πηγή του πολώνιο ήταν το μετάλλευμα ουρανίου, αλλά αυτό δεν εμπόδισε το διαχωρισμό του και τη χρήση του σε αντιστατικές συσκευές. Αυτά βασίστηκαν στα σωματίδια άλφα που εκπέμπει το πολώνιο για να εξουδετερώσει το ηλεκτρικό φορτίο. Έτσι μικρές ποσότητες πολωνίου-210 βρίσκονται σε αντιστατικές βούρτσες που χρησιμοποιούνται για την απομάκρυνση σκόνης από τα φωτογραφικά φιλμ. Αυτό δεν αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για τους χρήστες εκτός και αν το πολώνιο καταναλωθεί και απορροφηθεί από τον οργανισμό. 

Πηγές

Από την Wikipedia, the free encyclopedia : Polonium , Πολώνιο ,  Ουρανινίτης  ,  Lunokhod 1
από τη RSC:  www.rsc.org : Polonium

από το : Compound Chem : polonium

Εικόνες

By Source, Fair use, https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=31520137

By André Castaigne - http://ihm.nlm.nih.gov/images/B30095, http://john-adcock.blogspot.jp/2011/11/andre-castaigne.html, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=19172786
By Petar Milošević - Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=8361136

< 83-Bi Βισμούθιο                     Όλος ο Περιοδικός Πίνακας                     85-At Αστατο >