69-Tm Θούλιο

Φορητές ακτίνες Χ και χαρτονομίσματα 

Θούλιο

Το στοιχείο 69 στο περιοδικό πίνακα είναι το θούλιο. Είναι το δεύτερο σπανιότερο στοιχείο των λανθανίδων μετά το προμήθειο, το οποίο βρίσκεται μόνο σε ίχνοποσότητες στη Γη. Χρησιμοποιείται σε φορητές συσκευές ακτίνων Χ και επίσης σε ορισμένα χαρτονομίσματα. 

Το θούλιο ανακαλύφθηκε από τον Σουηδό χημικό Περ Τεοδώρ Κλεβ το 1879 όταν εξέταζε για προσμείξεις οξειδίων άλλες σπανιες γαιες. Μετά επεξεργασία, απέκτησε δύο νέες ουσίες: μία καφέ και μία πράσινη. Η μεν καφέ ουσία ήταν το οξείδιο του όλμιου η δε πράσινη ουσία ήταν το οξείδιο ενός άγνωστου στοιχείου. Ο Κλεβ ονόμασε το οξείδιο του στοιχείου αυτού Θουλία και το ίδιο το στοιχείο το ονόμασε θούλιο από το Θούλ, το αρχαιοελληνικο για τη Σκανδιναβία. Το θούλιο ήταν τόσο σπάνιο που κανένας από τους αρχικούς ερευνητές δεν είχε αρκετό για να το καθαρίσει επαρκώς και να δει πραγματικά το πράσινο χρώμα. Ο πρώτος που κατάφερε να αποκτήσει σχεδόν καθαρό θούλιο ήταν Τσαρλς Τζέιμς, που εργαζόταν στο New Hampshire College στο Ντουρχάμ. Το 1911 ανέφερε τα αποτελέσματά του, και έγινε γνωστό είναι ότι χρειάστηκε 15.000 "πράξεις" για να αποδείξει ότι το υλικό ήταν ομοιογενές.

Το Thulium βρίσκεται στον ορυκτό monazite

Το μεγάλης καθαρότητας οξείδιο του θουλίου για πρώτη φορά κυκλοφόρησε στο εμπόριο στα τέλη του 1950, ως αποτέλεσμα της χρήσης της τεχνολογίας διαχωρισμού μέσω ανταλλαγής ιόντων. Η εταιρία Λίντσεϊ (Lindsay Chemical Division) το προσέφερε σε καθαρότητα του 99% και 99,9%. Η τιμή ανά χιλιόγραμμο κυμάνθηκε μεταξύ US $ 4.600 και $ 13.300 την περίοδο από το 1959 έως το 1998 με καθαρότητα 99,9% και ήταν η δεύτερη υψηλότερη για τις λανθανίδες πίσω από το λουτετιο.

Το θούλιο είναι, μετά από το προμήθειο, το δεύτερο σπανιότερο  από τα στοιχεία των λανθανίδών και κατά συνέπεια, είναι πιο πολύτιμο από τα περισσότερο γνωστά πολύτιμα μέταλλα όπως η πλατίνα και ο χρυσός. Βρίσκεται σε πολύ μικρές ποσότητες σε μέταλλα με άλλα στοιχεία λανθανιδών. 

Παρά τη σπανιότητά του, το θούλιο έχει κάποιες χρήσεις. Ένα από τα ισότοπα του θούλιου , το θούλιο -170, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ραδιενεργός πηγή σε φορητές συσκευές ακτινογραφίας. Αυτά τα μηχανήματα έχουν χρόνο ζωής περίπου ενός έτους. Το θούλιο -170 έχει επίσης ερευνηθεί ως πιθανή θεραπεία για κάποιους τύπους καρκίνου. 

Το θούλιο , όπως και το ευρώπιο, βρίσκει χρήση στα τραπεζογραμμάτια ευρώ ως μέτρο κατά της παραχάραξης. Οι ενώσεις θούλιου οι οποίες φθορίζουν εκπέποντας μπλε χρώμα κάτω υπό υπεριώδες φως χρησιμοποιούνται για αυτή την εφαρμογή.

Πηγές

Από την Wikipedia, the free encyclopedia : Thulium , Θούλιο , 

από τη RSC:  www.rsc.org : Thulium

από το : Compound Chem : Thulium

και από την εργασία του μαθητή: ΧΑΡΗΣ Δ. με τίτλο "ΘΟΥΛΙΟ"

Εικόνες

By Alchemist-hp (talk) (www.pse-mendelejew.de) - Own work, FAL, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=12227264

By Ra'ike (see also: de:Benutzer:Ra'ike) - Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=6360248

< 68-Er Έρβιο                     Όλος ο Περιοδικός Πίνακας                     70-Yb Υττέρβιο >