41-Nb Νιόβιο

Υποαλεργικό και διαστημικό μέταλλο στα γυαλιά μυωπίας 

Ένα αναμνηστικό νόμισμα για τα 150 χρόνια του αλπικού
σιδηρόδρομου στην Αυστρία που αποτελείται
από νιόβιο και αργύρου

Το Νιόβιο έχει ατομικό αριθμό 41, βρίσκεται στην 5η ομάδα του Περιοδικού Πίνακα και στη 5η περίοδο, στον d τομέα στη 2η σειρά των στοιχείων μεταπτώσεως και η ατομική του μάζα είναι 92,9. 

Ένα υποαλλεργικό μέταλλο, που βρίσκεται σε υπεραγώγιμους μαγνήτες σε επιταχυντές σωματιδίων, καθώς και στα γυαλιά που πολλοί από εμάς φορούν για να διορθώσουμε την όρασή μας. 

Το χημικό αυτό στοιχείο διαπιστώθηκε ότι υπάρχει το 1801 από τον Άγγλο χημικό Χάτσετ και υπήρξε το πρώτο χημικό στοιχείο που ανακαλύφθηκε το 19ο αιώνα. Αρχικά ονομάστηκε κολούμπιο από το ορυκτό κολουμβίτη (από το Κολούμπια, το ποιητικό όνομα για τις ΗΠΑ). Και όταν ένα χρόνο αργότερα ανακαλύφθηκε το στοιχείο ταντάλιο, επειδή παρουσίαζαν πολλές χημικές ομοιότητες, για πολλά χρόνια τα δύο στοιχεία θεωρούνταν ταυτόσημα. Το σημερινό όνομά του προέρχεται από την ελληνική μυθολογία, συγκεκριμένα από τη Νιόβη, η οποία ήταν κόρη του Τάνταλου, ο οποίος έδωσε το όνομα στο ταντάλιο. Τα δύο αυτά ονόματα αντανακλούν τη μεγάλη ομοιότητα μεταξύ των δύο στοιχείων στις φυσικές και χημικές ιδιότητές τους, καθιστώντας τα δύσκολο να τα διακρίνουν. Η οριστική απόδειξη ότι ταντάλιο και νιόβιο είναι δύο διαφορετικά στοιχεία έγινε το 1864. Το όνομα νιόβιο δόθηκε από το Γερμανό χημικό Ρόζε το 1846 και καθιερώθηκε το 1949, αν και το όνομα κολούμπιο παραμένει ακόμα σε χρήση στη μεταλλουργία στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το νιόβιο είναι ένα ανθεκτικό και υποαλλεργικό μέταλλο που χρησιμοποιείται σε κοσμήματα και διακοσμητικά αντικείμενα, λόγω των μοναδικών αποχρώσεων, που μπορεί να αποκτήσει μέσω κατεργασίας. Ορισμένα μέταλλα, όπως το νικέλιο, μπορούν να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις σε κάποιους ανθρώπους όταν έρχονται σε επαφή με το δέρμα. Ενώ ορισμένα άλλα μέταλλα, όπως το τιτανίο και το νιοβίο, χαρακτηρίζονται ως «υποαλλεργικά», πράγμα που σημαίνει ότι έχουν μειωμένη τάση να προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις. Αυτή η ιδιότητα του νιόβιου σημαίνει ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί (μαζί με μερικά από τα κράματά του) στην προσθετική, σε βηματοδότες και σε κοσμήματα.

Το μητρικό σκάφος (CSM) Apollo 15 σε σεληνιακή τροχιά.
Το σκούρο ακροφύσιο είναι κατασκευασμένο από
κράμα νιοβίου-τιτανίου

Το νιόβιο βρίσκει επίσης χρήση σε συνδυασμό με τιτάνιο σε υπεραγώγιμους μαγνήτες. Αυτοί οι υπεραγώγιμοι μαγνήτες λειτουργούν μόνο σε χαμηλές θερμοκρασίες, που συχνά επιτυγχάνονται με ψύξη με υγρό ήλιο. Αυτοί οι μαγνήτες βρίσκουν χρήσεις σε επιταχυντές σωματιδίων και σαρωτές μαγνητικής τομογραφίας (MRI) σε νοσοκομεία. 

Επίσης, χρησιμοποιείται ως πρόσθετο στο ατσάλι για την αύξησή της αντοχής του, στην κατασκευή ηλεκτρονικών εξαρτημάτων και πυρίμαχων μεταλλικών κραμάτων υψηλής αντοχής. Κράματα με νιόβιο χρησιμοποιούνται στην κατασκευή αγωγών μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά και σε συλλεκτικά νομίσματα.

Αν φοράτε γυαλιά, πιθανόν να έχετε κάποια άτομα νιοβίου, αφού το οξείδιο του νιοβίου χρησιμοποιείται στους φακούς ορισμένων γυαλιών. Η προσθήκη του στο γυαλί αυξάνει τον δείκτη διάθλασης του γυαλιού, επιτρέποντας στον φακό να γίνει πιο λεπτός μειώνοντας το βάρος των γυαλιών σας.

Πηγές

Από την Wikipedia, the free encyclopedia : niobium , Νιόβιο , 

από τη RSC:  www.rsc.org : niobium

από το : Compound Chem : niobium

και από την εργασία του μαθητού: Νεοπτόλεμου Β. "41-Nb Νιόβιο"

Εικόνες

By Source, Fair use, https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=16100130
By NASA - http://www.hq.nasa.gov/office/pao/History/alsj/a15/as15-88-11963.jpg, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=243484

< 40-Zr Ζιρκόνιο                     Όλος ο Περιοδικός Πίνακας                     42-Mo Μολυβδαίνιο >