38-Sr Στρόντιο

Χρώμα που λάμπει στο σκοτάδι και ευαίσθητα δόντια

Στα πυροτεχνήματα προστίθενται άλατα στροντίου
προκειμένου να δημιουργηθούν κόκκινα χρώματα

Το στοιχείο 38 είναι το στρόντιο. Με δύο ηλεκτρόνια στην εξωτερική στοιβάδα είναι κάτω από το ασβέστιο, στη 2η ομάδα (ΙΙΑ) του περιοδικού πίνακα, στις αλκαλικές γαίες. Ονομάστηκε έτσι από το Strontian, ένα χωριό στη Σκωτία, όπου το 1790-91 ανακαλύφθηκε , το στρόντιο βρίσκει χρήση σε φωσφορίζοντα χρώματα που φέγγουν στο σκοτάδι και στις οδοντόκρεμες. 

Το στρόντιο είναι γνωστό για τα λαμπρά κόκκινα χρώματα που δίνουν τα άλατά του στα πυροτεχνήματα και τις φωτοβολίδες.
Τα χρώματα που λάμπουν στο σκοτάδι συνήθως περιέχουν είτε σουλφίδιο ψευδαργύρου είτε αργιλικό στρόντιο. Και τα δύο προσδίδουν στο χρώμα τις φωσφορίζουσες ιδιότητες. Αυτό σημαίνει ότι απορροφά το φως, και στη συνέχεια το επανεκπέμπει αργά τις επόμενες ώρες. Το αργιλικό στρόντιο δίνει μια πιο λαμπερή λάμψη από το σουλφίδιο του ψευδαργύρου και χρησιμοποιείται συνήθως σε όψεις ρολογιών και σε παιχνίδια με λάμψη στο σκοτάδι. 

Το στρόντιο εμφανίζεται επίσης σε μερικές οδοντόκρεμες με τη μορφή χλωριούχου στροντίου. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιείται σε οδοντόκρεμες που απευθύνονται σε άτομα με ευαίσθητα δόντια. Φράζει τους εκτεθειμένους σωληνίσκους στην οδοντίνη (το στρώμα του δοντιού κάτω από το σμάλτο). Έτσι εμποδίζει την διέγερση των νευρικών απολήξεων που μπορεί να προκαλέσουν υπερευαισθησία στα δόντια. 

Τέλος, το στροντίου μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως πηγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η θερμότητα που παράγεται από τη ραδιενεργή διάσπαση ενός από τα ισότοπά του, το ⁹⁰Sr, μπορεί να μετατραπεί σε ηλεκτρική ενέργεια από την κατάλληλη ηλεκτρική γεννήτρια. Αυτές οι γεννήτριες χρησιμοποιούνται συνήθως για ορισμένα διαστημικά οχήματα, απομακρυσμένους μετεωρολογικούς σταθμούς και πλωτήρες στη ναυσιπλοΐα.

RTG γεννήτριες ραδιο-ισοτόπων από φάρους της σοβιετικής εποχής

Το ⁹⁰Sr χρησιμοποιήθηκε από τη Σοβιετική Ένωση σε επίγεια RTG (Radioisotope thermoelectric generator: Θερμοηλεκτρικές γεννήτριες ραδιο-ισοτόπων). Το ⁹⁰Sr διασπάται με την εκπομπή β, και με μικρή εκπομπή γ. Ενώ η ημιζωή του είναι 28,8 χρόνια, είναι πολύ μικρότερη από εκείνη του ²³⁸Pu, και έχει επίσης χαμηλότερη ενέργεια αποσύνθεσης (0,46 watts ανά γραμμάριο). Αλλά το ⁹⁰Sr είναι προϊόν που βρίσκεται στα απόβλητα της πυρηνικής σχάσης και διατίθεται σε μεγάλες ποσότητες σε χαμηλή τιμή. Η Σοβιετική Ένωση ανέπτυξε σχεδόν 1000 από αυτές τις RTG στη βόρεια ακτή της ως πηγή ενέργειας για φάρους και μετεωρολογικούς σταθμούς.

Η πρώτη μεγάλης κλίμακας εφαρμογή του στροντίου ήταν στην παραγωγή ζάχαρης από ζαχαρότευτλα. Η γερμανική βιομηχανία ζάχαρης τη χρησιμοποίησε στον 20ο αιώνα. Πριν από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο η βιομηχανία ζάχαρης τεύτλων χρησιμοποίησε 100.000 έως 150.000 τόνους υδροξειδίου του στροντίου για αυτή τη διαδικασία ετησίως.

Πηγές

Από την Wikipedia, the free encyclopedia : Strontium , Στρόντιο ,   Radioisotope thermoelectric generator
από τη RSC:  www.rsc.org : strontium

από το : Compound Chem : strontium

Εικόνες

By Vojta Jahoda, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=10520538

By Image from Finnmark regional government - Apparently from bellona.no, which claims "(c) BELLONA -- Reuse and reprint recommended provided source is stated"; they credit the image to "Finnmark region government"., Attribution, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=12372816


< 37-Rb Ρουβίδιο                     Όλος ο Περιοδικός Πίνακας                     39-Y Ύτριο >