Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΊΑ : 16 Φεβρουαρίου

Οι πρώτοι ανθρωπογενείς κρύσταλλοι διαμαντιών παρήχθησαν σαν σήμερα το 1953

Kόσμημα που κόβεται από διαμάντι που
αναπτύσσεται με χημική απόθεση ατμών (CVD)

Mικρά διαμάντια κατασκευάστηκαν στη Στοκχόλμη από την ASEA, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Σουηδίας. Η ASEA είχε απασχολήσει μια ομάδα πέντε επιστημόνων και μηχανικών για να εργαστoούν στο κορυφαίο έργο κατασκευής διαμαντιών QUINTUS.

Τα συνθετικά διαμάντια που χρησιμοποιούνται ως πολύτιμοι λίθοι αναπτύσσονται με μεθόδους HPHT ή CVD και αντιπροσωπεύουν σήμερα περίπου το 2% της αγοράς διαμαντιών που έχουν ποιότητα πολύτιμων λίθων. Όπου το HPHT αναφέρεται στην μέθοδο σχηματισμού κρυστάλλων με υψηλή πίεση και υψηλή θερμοκρασία (high-pressure high-temperature) και το CVD στην μέθοδο χημικής εναπόθεσης ατμών (chemical vapor deposition). Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι το μερίδιο αγοράς των διαμαντιών τέτοιας υψηλής ποιότητας μπορεί να αυξηθεί καθώς οι τεχνολογικές εξελίξεις επιτρέπουν μεγαλύτερη συνθετική παραγωγή υψηλότερης ποιότητας σε πιο οικονομική κλίμακα. Διατίθενται σε κίτρινο και μπλε, και σε μικρότερο βαθμό άχρωμο (ή λευκό). Το κίτρινο χρώμα προέρχεται από προσμίξεις αζώτου στη διαδικασία κατασκευής, ενώ το μπλε χρώμα προέρχεται από το βόριο. Άλλα χρώματα, όπως το ροζ ή το πράσινο, είναι εφικτά μετά τη σύνθεση χρησιμοποιώντας ακτινοβολία. Ορισμένες εταιρείες προσφέρουν επίσης αναμνηστικά διαμάντια που κατασκευάζονται χρησιμοποιώντας αποτεφρωμένα λείψανα.

Τα πολύτιμα διαμάντια υψηλής ποιότητας που παράγονται σε εργαστήριο μπορούν να είναι χημικά, φυσικά και οπτικά πανομοιότυπα με αυτά που απαντούν στη φύση. Η εξειδικευμένη βιομηχανία διαμαντιών έχει λάβει νομικά μέτρα, μέτρα εμπορίας και διανομής για να προστατεύσει την αγορά της από την αναδυόμενη παρουσία συνθετικών διαμαντιών. Τα συνθετικά διαμάντια μπορούν να ανιχνευτούν με φασματοσκοπία υπερύθρου, υπεριώδους ή ακτίνων-Χ. Η συσκευή ανίχνευσης-δοκιμής "DiamondView" της De Beers χρησιμοποιεί υπεριώδη φθορισμό για την ανίχνευση ιχνών προσμίξεων αζώτου, νικελίου ή άλλων μετάλλων σε διαμάντια HPHT ή CVD.

Τουλάχιστον ένας κατασκευαστής εργαστηριακά αναπτυγμένων διαμαντιών έχει κάνει δημόσια δήλωση ότι «δεσμεύεται να αποκαλύπτει» τη φύση των διαμαντιών του και χαράζει με λέιζερ σειριακούς αριθμούς σε όλους τους πολύτιμους λίθους του. Ο ιστότοπος της εταιρίας παρουσιάζει ένα παράδειγμα της γραμματοσειράς μιας από τις επιγραφές λέιζερ που χαράζει, η οποία περιλαμβάνει τις λέξεις "Gemesis created" και το πρόθεμα "LG" (laboratory grown) πριν τον σειριακό αριθμό.

Τον Μάιο του 2015, καταρρίφθηκε το ρεκόρ για άχρωμο διαμάντι HPHT στα 10,02 καράτια. Το κόσμημα κόπηκε από μια πέτρα 32,2 καρατίων που αναπτύχθηκε μέσα σε 300 ώρες.

Η παραδοσιακή εξόρυξη διαμαντιών έχει οδηγήσει σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αφρική και αλλού. Η ταινία του 2006 του Hollywood "Ματωμένα διαμάντια" (Blood Diamond) βοήθησε να δημοσιοποιηθεί η κατάσταση. Η καταναλωτική ζήτηση για συνθετικά διαμάντια αυξάνεται, καθώς οι πελάτες αναζητούν πέτρες οι οποίες είναι ηθικά υγιείς και φθηνότερες.

Σύμφωνα με μια έκθεση του Συμβουλίου Προώθησης Εξαγωγών Gem & Jewellery, τα συνθετικά διαμάντια αντιπροσώπευαν το 0,28% του διαμαντιού που παρήχθη για χρήση ως πολύτιμων λίθων το 2014. Τα εργαστηριακά διαμάντια πωλούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες με εμπορικά σήματα όπως το Pure Grown Diamonds (παλαιότερα γνωστό ως Gemesis) και Lab Diamonds Direct, και στο Ηνωμένο Βασίλειο από τα online κοσμηματοπωλεία Nightingale.

Τα συνθετικά διαμάντια που πωλούνται ως κοσμήματα συνήθως πωλούνται για 15-20% φθηνότερα από τα φυσικά ισοδύναμα, αλλά η σχετική τιμή αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω καθώς βελτιώνονται τα οικονομικά της παραγωγής.

Από τη: Royal Society of Chemistry (RSC)
Εικόνα: By Steve Jurvetson - https://www.flickr.com/photos/jurvetson/156830367/, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=906535

Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΊΑ :  16 Φεβρουαρίου

Η προηγούμενη μέρα                      Όλος ο Χειμώνας                     Η επόμενη μέρα