Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΙΑ : 03 Αυγούστου

Ο Γερμανός χημικός Johann Dobereiner ανακάλυψε το ρόλο του λευκοχρύσου (Pt) ως καταλύτη σαν σήμερα το 1823

Ο λαμπτήρας του Döbereiner.
Μια λάμπα φωτισμού που έκαιγε υδρογόνο το οποίο παρήγαγε
μέσα στη λάμπα από επίδραση θειικού οξέος σε ψευδάργυρο(d).
Η ανάφλεξη γινότανε από ένα σφουγγαράκι πλατίνας(g).

Public Domain, Wikimedia Commons 

Συνειδητοποίησε ότι ένας σπόγγος λευκόχρυσου (πλατίνας:Pt) μπορεί να προκαλέσει την ανάφλεξη υδρογόνου (Η) σε θερμοκρασία δωματίου. Ενώ για τις καύσεις γενικότερα απαιτείται αρχικά κάποια ενέργεια που θα δώσει έναρξη στην αντίδραση (ενέργεια ενεργοποίησης) οι καταλύτες μειώνουν την απαιτούμενη ενέργεια ενεργοποίησης ώστε η ταχύτητα της αντίδρασης να αυξάνεται. Αυτή η επίδραση ήταν ο πρόδρομος της θεωρίας της κατάλυσης, και το 1835 ο όρος "καταλύτης" επινοήθηκε από τον Σουηδό χημικό Jacob Berzelius. Ο Dobereiner χρησιμοποίησε ένα τέτοιο σφουγγαράκι λευκοχρύσου για την ομώνυμη λάμπα του, η οποία χρησιμοποιούσε σαν καύσιμο υδρογόνο που παράγονταν από την επίδραση θειικού οξέος σε ψευδάργυρο και ήταν σε παραγωγή μέχρι το 1880 πουλώντας πάνω από ένα εκατομμύριο κομμάτια.

Ως γιος ενός αμαξά, ο Döbereiner είχε ελάχιστες ευκαιρίες για κανονική εκπαίδευση. Έτσι, πήγε μαθητευόμενος σε ένα φαρμακείο και άρχισε να διαβάζει ευρέως και να παρακολουθεί διαλέξεις  στις επιστήμες. Έγινε τελικά καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Jena το 1810 και επίσης σπούδασε χημεία στο Στρασβούργο. Στις εργασίες που δημοσιεύθηκαν το 1829, ο Döbereiner ανέφερε κάποιες τάσεις σε ορισμένες ιδιότητες επιλεγμένων τριάδων στοιχείων. Για παράδειγμα, ο μέσος όρος  των ατομικών μαζών του λιθίου και του καλίου ήταν κοντά στην ατομική μάζα του νατρίου. Ένα παρόμοιο μοτίβο βρέθηκε για την τριάδα ασβέστιο, στρόντιο, βάριο, την τριάδα θείο, σελήνιο, τελλούριο, και χλώριο, βρώμιο, ιώδιο. Επιπλέον, οι πυκνότητες για μερικές από αυτές τις τριάδες ακολούθησαν παρόμοιο πρότυπο. Αυτά τα σύνολα στοιχείων έγιναν γνωστά ως "τριάδες  του Döbereiner". Οι "τριάδες του Döbereiner" ήταν ένας προπομπός του Περιοδικού Πίνακα που διατύπωσε ο Μεντελέγιεφ 40 χρόνια αργότερα.

Ο Döbereiner είναι επίσης γνωστός για την ανακάλυψη της φουρφουράλης, για την εργασία του σχετικά με τη χρήση της πλατίνας ως καταλύτη και για μία λάμπα, γνωστή ως "λαμπτήρας του Döbereiner". Μέχρι το 1828 εκατοντάδες χιλιάδες από αυτούς τους λαμπτήρες είχαν παραχθεί μαζικά από τον Γερμανό κατασκευαστή Gottfried Piegler στο Schleiz.

Από τη: Royal Society of Chemistry (RSC)
Εικόνα: Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=598208

Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΙΑ :  03 Αυγούστου

Η προηγούμενη μέρα                      Όλο το Καλοκαίρι                     Η επόμενη μέρα